(19e eeuw) ( < Russ. Герой нашего времени) (cliché) om een bijzonder persoon aan te duiden; een onverschrokken held die het in zijn eentje tegen het kwaad opneemt. Naar de roman ‘Geroj nasjego vremeni’ (Een held van onze tijd. 1839-1840) van de Russische schrijver en dichter, Michaïl Lermontov. Hierin beschrijft hij het leven van een soldaat in de Kaukasus, Petsjorin, via dagboekfragmenten en gezien door de ogen van anderen. De uitdrukking wordt de laatste tijd vaak schertsend gebruikt. De Nederlandse slavist en literair vertaler, Hans Boland (1951) vertaalde Lermontovs bekende roman niet gewoon als “Een held van onze tijd” maar als “De held van onze tijd”. Het Russisch kent echter geen lidwoord.
• Op 25-jarige leeftijd schrijft Lermontow de roman „Een held van onze tijd". Hij schildert hierin de figuur van Pechorin, een tragische, eenzame man, die een grenzenloze vitaliteit heeft, maar deze in het Rusland van die tijd ongebruikt moet laten. Lermontow tekent daarmede zijn eigen generatie. (De waarheid, 04/07/1953)
• Over zo iemand, die, nietig en in zeker opzicht machteloos als hij is, zich met grote hardnekkigheid en met voortdurend gevaar voor eigen leven in zijn eentje blijft verzetten tegen dat gigantische staatsapparaat en daarbij noch zijn goede humeur, noch zijn gevoel voor humor ooit verliest, zou ik zoveel als maar mogelijk is willen lezen, want Amalrik is „een held van onze tijd", niet alleen op het algemene niveau van de menselijke samenleving, maar ook als jongensboekenheld. (Leeuwarder courant, 03/09/1975)
• Wanneer men van de aard van zijn ideaal afzag, - en idealen zijn wisselende tijdsbeelden, - had Breeske veel van de integriteit van Cato Uticensis. Een held van onze tijd. (Paul van Ostaijen: Verzameld werk. Deel 3: proza. 1979)
• Het komt nog al eens voor dat een romanfiguur, maar soms ook een werkelijk bestaand iemand, enigszins scherstend een 'held van onze tijd' wordt genoemd. Het is een verwijzing naar een van de bekendste Russische boeken uit de negentiende eeuw: 'De held van onze tijd' van Michail Lermontov. (Leeuwarder courant, 02/12/1994)
• Iedereen kent het begrip Russische roulette, maar het is ons niet gelukt een waargebeurd voorbeeld te vinden. En ook voor de oorsprong van de term moeten we u doorverwijzen naar het rijk der fabelen. Naar de negentiende-eeuwse Russische literatuur, om precies te zijn. Naar alle waarschijnlijkheid dankt dit fijne gezelschapsspel zijn naam aan de Russische schrijver Mi-khaïl Sergejevitsj Lermontov (1814-1841), meer bepaald aan het boek Geroj nasjego vremini ('Een held van onze tijd'). Lermontov (overigens een afstammeling van de Schotse officiersfamilie Learmont) was een typische exponent van de Russische romantiek. (Het Belang van Limburg, 12/08/1997)
• Dit rijkgeschakeerde portret van een held van onze tijd is het verhaal van Moses Herzog, een groot grappenmaker, klager en charmeur. Hoewel zijn leven gestaag uiteenvalt, ziet Herzog zichzelf als een overlevende. Hij schrijft brieven aan vrienden en vijanden, collega's en beroemde mensen, die hij vervolgens niet verstuurt, waarin hij zijn verzuurde wereldbeeld en de geheimen van zijn hart onthult. (Het Belang van Limburg, 18/01/2003)
• Bush schonk de paus de medaille van de vrijheid, de hoogste burgerlijke onderscheiding in de VS. Hij noemde de paus een symbool voor de vrede en vrijheid. Johannes Paulus hielp het communisme en de tirannie te overwinnen. 'U bent een held van onze tijd', zei Bush. (De Tijd, 05/06/2004)
• Wie de allusie op lermontovs roman Een held van onze tijd (1840) herkent, moet weten dat de helden van onze tijd, de leerkrachten dus, in alles het tegenovergestelde zijn van de protagonist in de geruchtmakende russische roman. (Wim van Rooy: De malaise van de multiculturaliteit. 2008)
• In hoofdstuk 3 volgen we de verdere gebeurtenissen van Lodewijk Pataat, een held van onze tijd. (Herman Brusselmans: Het spook van Toetegaai. 2011)
• En hoewel hij voor velen een held van onze tijd is, zijn hem helden voorgegaan als je het over projectie hebt, vindt Erik Bindervoet: 'Als je praat over Bob Dylan als monument, moet ik direct aan Picasso denken….’ (Harm Peter Smilde: How does it feel? Leven met Bob Dylan. 2019)
