(1990+) (< Sranan) (straattaal) geld; poen. Wellicht populair geworden door rapper Def Rhymz die in 1999 een nummer had: 'Iedereen houdt van doekoe’. Andere termen uit de straattaal voor geld: cashflow*; do*; floes*; gualla*; guap*; money*; od*; saaf*; stacks*. Kijk ook onder chawa*.
• (Frank Bierens & Mo Veld: Gigataal. Stijlwoordenboek voor het nieuwe millenium. 1999)
• Opvallend is het grote aantal woorden voor geld. Doekoe (‘geld’) werd al het meest genoemd, maar daarnaast scoorden ook woorden als chawa (‘25 gulden’) en don(n)nie (‘tientje’) behoorlijk hoog, allemaal ook weer geleend uit het Surinaams. (Onze Taal. Jaargang 68. 1999)
• Ik hoorde in Rotterdam veel verschillende tongen: Surinaams Nederlands, Sranantóngo, Sarnami, Papiamentoe, Perzisch, Turks... Daar speelden we mee: je had geen geld, maar doekoe - dat is Surinaams. Je ging niet naar huis, maar naar je oso. Waar dat is? Je loopt de straat uit tot die op is. (Peter Burger & Jaap de Jong: Taalboek van de eeuw. 1999)
• (Peter Burger & Jaap de Jong: Taalboek van de eeuw. 1999) p. 180
• In tramlijn 3 ontspint zich een merkwaardige conversatie: "Je zusje is lekker, man! Ik heb nog een tijdje bij dat chickie geslapen. Ik zeg je man, ze draagt drie broeken over elkaar." Gegiechel. Dan neemt het gesprek een serieuze wending. "Je gaat helemaal naar de Middenweg voor die scott? Je wordt echt niet binnengelaten!" "Maar hij gaat doekoe geven." zegt er een. "En anders fitti. En als hij het in termijnen wil geven, ik zeg je, dan heeft tuf zeker geen doekoe," roept een ander. Ze zien er ferm uit, deze drie Surinaamse jochies van pakweg vijftien. (HP/ De Tijd, 21/07/2000)
• (Jacomine Nortier: Murks en straattaal. 2001)
• De Amsterdammer was ziek van zijn verslaving en had 'doekoe' nodig. Het wachten was alleen nog op een caissière die iets minder alert was. (het Parool, 02/11/2002)
• Een derde factor van linguïstische aard is de structuur van veel Surinaamse woorden. Die bestaat vaak uit de opeenvolging van een medeklinker, een klinker, een medeklinker en weer een klinker, waarvan wordt gezegd dat sprekers er een voorkeur voor hebben. Straattaal kent hiervan verschillende voorbeelden, zoals doekoe ('geld'), pipa ('pistool'), loesoe ('weggaan') en foto ('stad'). (Jan Berns m.m.v. Jolanda van den Braak: Taal in stad en land. Amsterdams. 2002)
• Doekoe. (Sranan). Geld. Typische straattaal-uitdrukking. (Martin Meulenberg: Van adat tot zwart-rechts. Lexicon van de multiculturele samenleving. 2003)
• Ze beginnen in het Papiamento met elkaar te praten. ‘Doekoe’, geld, vang ik op. (Stella Braam: Tussen gekken & gajes. Avonturen in de undercover-journalistiek. 2003)
• Allemaal zitten ze krap bij kas, vertellen ze Salomé. 'En zonder doekoe (geld) kan je niet leven.' (Vrij Nederland, 10/01/2004)
• (Wim Daniëls: Vet! Jongerentaal nu en vroeger. 2004) p. 100
• Zijn vriendje Achmed verstopt de 'doekoes' (straattaal voor geld, red.) die hij in handen krijgt door dingen te 'pakken', 'mee te nemen' en te 'regelen'. (Nieuwe Revu, 23/02/2005)
• 'Paas me doekoes voor die vette patas van tien donnies.' Als ondernemer moet - de betekenis van deze zin kennen. 'Geef me geld voor die mooie schoenen van honderd euro', zo luidt de vertaling van het nieuwe jeugdjargon. Heeft - problemen met het taaltje, dan gaat - dat geld kosten. Want de jeugd tussen twaalf en achttien heeft zo'n twee miljard te verspijkeren. (het Financiële Dagblad, 23/08/2005)
• duku [Sranan] = geld. Het woord duku is volgens Arends (2003) zelf weer ontleend uit het Sarnami dat de Surinaamse variëteit van het Hindi is. (Leonie Cornips: Het Surinaams-Nederlands in Nederland. 2005)
• Hij sleurt haar naar het luik, wipt het met zijn knie open en wentelt haar ruggelings tegen zich aan terwijl hij achter de counter stapt. ‘Waar bewaar jij je doekoe?’ (Renate Dorrestein: Is er hoop. 2009)
• Ze willen alles van je: je moet bij ze zijn, en je moet ze ook nog doekoe geven. (Robert Vuijsje: In het wild. 2011)
• Bij het woord doekoe moesten de kinderen lachen. Waarom? vroeg ik. Nou, omdat ik straattaal gebruikte. Ik vroeg of ze wisten uit welke taal het kwam. De kinderen, op één na van niet-Surinaamse afkomst, konden het woord toch thuisbrengen. Dat doekoe oorspronkelijk weer uit het Nederlands afkomstig is, bespaarde ik ze. Het woord (de Surinaamse spelling is duku) komt van ‘doek’ - een bankbiljet is tenslotte net een lapje. (Lydia Rood: Hun verloedere me taal. 2011)
• Met deze site gaan we géld verdienen, ouwe! Mad G’s, ouwe! Modderfokking doekoe, bitch! (Henk van Straten: Superlul. 2011)
• Waar verdien jij tegenwoordig je doekoes mee? (Özcan Akyol: Eus. 2012)
• Ik weet: er is in Hilversum veel geld voor die Marokkanenshit en zo; geef mij wat van die doekoe; ik ben Marokkaan, ja toch. (Saul van Stapele: Witte panters. 2012)
• Toch is het uitgerekend een rapper – Def Rhymz – die ervoor gezorgd heeft dat bijna iedereen het woord doekoe voor geld kent. Hij stond 12 weken in de Top 40 met het nummer Doekoe, waarin een koortje met een zachte g in het refrein zingt: ‘Iedereen houdt van doekoe, iedereen houdt van geld’. In de clip drukken schaarsgeklede meisjes met uitdrukkingsloze gezichten hun billen in de camera. (Vivien Waszink: Woord! De taal van nederhop. 2013)
• We kregen een tip. Doekoe en zeker tien kilo cocaïne in een huis. (Mano Bouzamour: De belofte van Pisa. 2013)
• Geld, Taha! Overal geld! Floes! Doekoe! Bizznizz! (Khalid Boudou: Iedereen krijgt klappen. 2013)
• … maar als hij een portemonnee zag, dan wilde hij net als ieder ander eerst weten wat erin zat – een lege portemonnee geeft makkelijker terug dan eentje vol doekoe. (Stad van zachte idioten. Verhalen uit Utrecht. Samengesteld door Ronald Giphart 2017)
• ‘Iedereen houdt van doekoe, iedereen houdt van geld’, Def Rhymz met cabarap op 1. (Jan Rot: O ja! 2019)
• (Smibanese woordenboek. 2e druk. 2020)
• (Crimineel ABC in Elsevier, 24/04/2021)
• In 2017 kreeg vacaturesite Manpower nog veel kritiek op een vacaturetekst om mensen te werven voor een baan als bagagedrager op Schiphol. "Effe gymen met die koffers en doekoe verdienen", stond daarin. (Trouw, 05/08/2021)
• Hoe valt nu te verklaren dat er zoveel woorden uit het Surinaams populair zijn? Een woord als bijvoorbeeld doekoe kennen de meeste Nederlanders, mede door het rapnummer ‘Iedereen wil doekoe’ van Def Rhymz. In de eerste plaats zijn er veel jongeren met een Surinaamse achtergrond, met name in Amsterdam en Rotterdam, en die zijn vaak gewend afwisselend Surinaams (ook in Suriname overwegend de taal van de straat) en Nederlands te spreken. (René Appel: Taalstukken. 2021)
• (Alla Peeters & Petra Sleeman: Taalmysteries. Raadselachtige feiten van grote en kleine talen. 2022) p. 28
