Woordenboek van Populair Taalgebruik

Marc De Coster (2020-2024)

Gepubliceerd op 20-09-2021

de Japanse rok aanhebben

betekenis & definitie

(19e eeuw) (euf.) dronken zijn. Oorspronkelijk wellicht 'gek doen, gek zijn'.

• Hij heeft den Japanschen rok aan (hij is dronken). (P.J. Harrebomée: Spreekwoordenboek der Nederlandsche taal. 1858-1862)
• (A.E. B. Herroem: Bacchus in spreekwoordentaal, aangetoond in eenige honderden spreekwoorden en spreekwoordelijke gezegden. 1874)
• Als Juris Studiosus komt S., geciteerd wegens dronkenschap, reeds voor in de Notulen van 12 en 13 Juli 1676. 2) Klaarblijkelijk een schrijffout voor: 29 April. 3). ln de studententaal dier dagen heette dat: „de japoensche rock” aan hebben. (Archief voor Nederlandsche kerkgeschiedenis. 1885)
•En toch zullen er onder de Professoren wel zijn geweest, „wier consumptie aan 2 ocxhoofden wijn enz. niet con gebonden worden", als wij bedenken, dat er waren, waar de man en de vrouw geen van beiden bezwaar hadden tegen de „japoensche rok" (studenten-uitdrukking van dien tijd voor dronken zijn). (J.C. Montijn: Oud-Holland. Schetsen uit het leven onzer vaderen inzake drinkgewoonten en dronkenschap. 1907)
• Een neus van de broederschap aanhebben: zo’n honderd jaar geleden veelgebruikt synoniem voor 'dronken zijn’. Aan juist de neus manifesteert zich de veruitwendiging van alcoholgebruik. Met broederschap wordt bedoeld op wat ook wel heette het 'gilde der drinkebroers'. Dronken zijn werd toentertijd ook benoemd als aan de draad trekken, de vierde kommies zyn, een bril hebben, de bonen scheep hebben, een bies aanhebben, een bok aan het touw voeren, de bezaanschoot aanhalen, met de kapiteinsrang naar bed zijn, beentje over doen, over de huizen zyn, de Japanse rok aanhebben, vette Kees zyn, de kelderkoorts hebben, zes kinderen aangegeven hebben, een groot kluwen inhebben, met de lympot lopen, nobis zyn, een vlek op het oog hebben of door de kou bevangen zyn. (Het vrije volk, 26/03/1991)
• (Paul van Riel: Kroegwoordenschat. 1998)
• (M.A. van den Broek: Alcoholisch Spreekwoordenboek. 2000)