Woordenboek van Populair Taalgebruik

Marc De Coster (2020-2024)

Gepubliceerd op 05-07-2023

de enige goede indiaan is een dode indiaan

betekenis & definitie

(1953) (cliché) uitdrukking van haat jegens de vijand. Tegenwoordig vaak schertsend gebruikt, ook m.b.t. andere bevolkingsgroepen of personen. Deze van oorsprong Engelse uitdrukking (the only good Indian is a dead Indian) wordt toegeschreven aan de Amerikaanse generaal P.H. Sheridan (1831 - 1888) en werd aanvankelijk neergeschreven als volgt: `I have never in my life seen a good Indian (i.e. North American Indian) and I have seen thousands - except when I have seen a dead Indian.'

• Pontiac vluchtte naar de jachtvelden van de Illinois-Indianen en trachtte daar een nieuw leger bij elkaar te brengen, maar de Engelsen hadden enige Indiaanse sluipmoorders gehuurd en deze vermoordden hem in 1764. De Indianen gingen nu hun ondergang tegemoet. De strijdleus van de blanken was nu: „De enige goede Indiaan is een dode Indiaan.” (Nieuwsblad van het Zuiden, 19/02/1953)
• „De enige goede Indiaan is een dode Indiaan" was de leus in de laatste tientallen jaren van de 19de eeuw. Uit deze leus spreekt de minachting voor die rode wilde. De Indiaan werd niet als mens beschouwd. Alles was tegen hem geoorloofd. (De Volkskrant, 13/07/1964)
• De jonge Indianen van Paramaribo, beschuldigen de Surinaamse overheid nimmer iets voor de Indianen te hebben gedaan. De opeenvolgende regeringen hebben in de afgelopen 300 jaar ontzettend veel beloofd, maar nooit iets gedaan. Een van de oorzaken daarvan is dat aan de Indianen geen politieke eer te behalen valt. Ze zijn namelijk niet geregistreerd, en' mogen niet stemmen. Volgens de jonge Indianen van Paramaribo doet evenals in Nocrd Amerika, ook in Suriname het gezegde opgeld: 'de enige goede Indiaan is een dode Indiaan. (Trouw, 11/08/1973)
• De enige goede Surinamer is een afgevoerde Surinamer. (A.F. Th. Van Der Heyden: De slag om de Blauwbrug. 1983)
• Door de uitschakeling van Engeland hadden wij in Noord-Amerika de vrije hand en bleven de Indianen in het bezit van hun leven, hun jachtgronden en hun cultuur. Ons parool: ‘met dode mensen is geen handel te drijven’ was heel wat anders dan: ‘De enige goede Indiaan is een dode Indiaan’. (De Revisor. Jaargang 13. 1986)
• Zijn ideeën zijn geenszins Victoriaans te noemen. En dat maakt het boek hybride. De barbaarse koloniale trekjes die de Victorianen zo goed met al hun opsmuk wisten te verbloemen - de enige goede indiaan, is een dode indiaan - heeft hij uiterst scherp, zij het impliciet, weten bloot te leggen door de Edele Wilde Billy Budd de hoogste eer van martelaar te gunnen, namelijk die van Verlosser - want ja, hij werd aan de hoogste mast gehangen en een splinter ervan werd door de matrozen als een stuk van het Kruis gezien. (De Revisor. Jaargang 23. 1996)
• Ik zeg alleen: jij bent geen socialist, jij bent een fatsoenlijk man. En dan zeg ik: de enige goede socialist, is een dode socialist. (Gerard Reve in: Elsevier, 01/03/1997)
• Eenmaal ter plaatse spraken de soldaten over de Somaliërs als `Skinnies' en `Sammies'. De enige goede Somali was een dode Somali, vrij naar het aloude `a good Indian is a dead Indian'. (NRC Handelsblad, 06/10/2001)