Woordenboek van Populair Taalgebruik

Marc De Coster (2020-2024)

Gepubliceerd op 30-07-2023

cringe

betekenis & definitie

(2013) (< Eng. ineenkrimpen) (jeugd) gezegd van iets dat raar, gênant, tenenkrullend, schaamteverwekkend is. In het Engelse taalgebied is de uitroep 'by the cringe' een soort bastaardvloek, waarbij cringe een eufemisme is voor Christus.

• Je kent die 'Jambersiaanse' types wel die in een chihuahua of een raskat zo veel meer zien dan een pluizige viervoeter. Mensen die met een uitgestreken gezicht de zin «Maar je krijgt er zo veel van terug» over hun lippen kunnen krijgen, terwijl ze hun keffer een verse biefstuk voorschotelen. Van de pot gerukte televisie? Jazeker. Vermakelijke cringe tv? (Metro, 25/09/2013)
• De cringe king is er rotsvast van overtuigd dat de bekende poppenformule werkt en blijft werken: 'Ik ben al 35 jaar een grote Muppetfan. Ik zat als kind elke zondagmiddag voor de buis, en ik heb oudere broers en zussen die er ook mee moesten lachen. (Focus Knack, 27/08/2014)
• In de non-fictieafdeling is de weelde haast onbegrensd, maar in de literatuur zijn ze eerder zeldzaam: onbetrouwbare vertellers met, als toemaatje voor de op cringe beluste lezer, een heerlijk hufterige persoonlijkheid. (Humo, 07/04/2015)
• Jongeren hebben hun taalgebruik uitgebreid met heel wat nieuwe woorden zoals ‘ewa’, ‘dissen’, en ‘cringe’. Maar welke jongeren gebruiken die woorden, en wanneer? Een korte rondvraag op de Meir leert dat er ook tieners zijn die niet echt fan zijn, of de hippe woorden enkel via de digitale weg gebruiken. (Gazet van Antwerpen, 12/12/2018)
• Hoorden we dit jaar ook nog voor het eerst door onze woonkamer galmen: lit en cringe. Ook weer uit het Engels geplukt. Cringe kenden we als term voor tenenkrullende tv-programma’s, maar wordt nu gebruikt voor alles waar je plaatsvervangende schaamte bij voelt. Zo’n ongemakkelijke situatie meteen benoemen, is blijkbaar ook een ding onder tieners, leerden we in 2018. Lit betekent het omgekeerde, het is geweldig. En oh ja, iedereen is gast! als je een tiener bent. Ook je ouders, ook als die over je slechte punten kijven. We zouden bij wijze van conclusie aan dit stukje een zin vol jongerenspeak kunnen breien. Maar gast!, dat zou behoorlijke cringe zijn. (De Standaard, 29/12/2018)
• Even 'cool' was de jongerentaal, met 'boeie' (interesseert me niet) en 'cringe' (als iets gênant is) als populaire kinderwoorden. Een andere hippe categorie waren de 'fit girls': jonge vrouwen die dagelijks ijzer pompen in de fitness en van 'gespierd' het nieuwe 'slank' maakten. (Het Laatste Nieuws, 31/12/2018)
• Ik gebruik het woord cringe. Of daar een letterlijke Nederlandse vertaling voor is weet ik niet, maar ik heb het even opgezocht en er staat ineenkrimpen. Dus als je iets niet kan uitstaan. (https://taalhelden.org, 2019)
• Cringe. Ook dit woord komt van het Engelse “to cringe”, wat letterlijk “ineenkrimpen” betekent. Men gebruikt dit woord wanneer iemand zich zo “awkward” of “gênant” gedraagt, dat je er zelf ongemakkelijk van wordt. Op dat moment is iets of iemand “cringe”. (www.bruzzket.be/say-what/taal-van-generatie-z, 13/01/2020)
• Cringe: In tegenstelling tot wat een arme vrouw in een recente virale video dacht, wordt hiermee niet verwezen naar de kringen onder je ogen. Noemt iemand je ‘cringe’, dan gedraag je je ongemakkelijk of gênant. Denk je eraan om als niet-jongere termen uit deze lijst aan je vocabularium toe te voegen? Wel, je kent het antwoord al. ‘Die reactie van Hanne was echt cringe.’ (Knack Focus, 16/02/2022)
• Cringe: (to cringe) in elkaar krimpen. Door pubers gebruikt als uitroep van afkeer voor alles waar zij zich ook maar een heel klein beetje voor schamen. Je lach, je stem en je outfit. (www.tishiergeenhotel.nl/engelse-woorden-pubers-gebruiken, 15/04/2022)
• Intussen valt er hier thuis ook geregeld eens een woord waarover ik uitleg moet vragen. Dat vinden mijn kinderen enorm ‘cringe’, oftewel gênant. Wat ze wel cool vinden, spreken ze uit als ‘kewl’. Als mijn oudste iets niet interessant vindt, zegt hij sinds kort niet meer ‘boeien!’ maar in verbasterd Engels zucht hij: ‘Och, dat caret toch niet.’ (De Standaard, 09/01/2023)
• Net als mijn dochter heb ik Doreen al ‘karakter’ horen gebruiken wanneer ze een personage in een boek of een serie bedoelde. Typische leenwoorden als random, awkward, cringe, die aanvankelijk vooral door jongeren gebruikt werden, zijn intussen ingeburgerd. (De Standaard, 25/01/2023)