(1960+) (jeugd) klein iemand met een bril; vaak een intellectueel type. Bekende Nederlanders zoals premier Balkenende en cabaretier Youp van 't Hek worden wel eens met deze bijnaam vereerd. Op een website wordt Balkenende 'de moralistische brilsmurf van het CDA' genoemd. Brilsmurf is één van de figuren uit de populaire stripverhalen 'De Smurfen' van Peyo. Kijk ook onder moppersmurf* en smurf*.
• Brilsmurf: (raar) persoon met bril. (Kristiaan Laps: Nationaal Scheldwoordenboek. 1984)
• In Zanzibar stond twee weken geleden dat één op de tien kinderen in Nederland flink wordt gepest. Dat klopt wel zon beetje in groep acht van de Wilhelminaschool in Hilversum. „Brilsmurf, rode biet, lange Jan. Daar word je toch stapelgek van", schrijft Tamara Hart. (Trouw, 22/02/1989)
• Brilsmurf: brildrager: 'Als brilsmurf moet je extra voorzichtig zijn bij stoeien. Anders liggen de scherven zo op straat.' (Marc Hofkamp & Wim Westerman: Aso's, bigi's, crimi's. Jongerentaalwoordenboek. 1989)
• Gelukkig bevat een bladzij veel wit en weinig tekst, alsof Bril zijn tekst vooral voor slechtzienden bedoeld heeft. Ik hoop niet dat er gauw een tweede boek van deze brilsmurf (haha!) verschijnt. (Leeuwarder courant, 23/02/1990)
• Brilsmurf: iemand met een bril die nog klein is bovendien. (C.A.J. Hoppenbrouwers: Jongerentaal: de tipparade van de omgangstaal. 1991)
• Waar is de tijd gebleven dat ze nog voor 'brilsmurf', 'brillejood' of 'studje' werden uitgemaakt? Het moet lang geleden zijn, want kinderbrillen zijn inmiddels tot mode verheven. Ze zijn trendy, om in het afschuwelijke taalgebruik van de middenstand te vervallen. (De Volkskrant, 25/09/1993)
• Wynton Marsalis doet me altijd denken aan de Brilsmurf. De 32-jarige trompettist is een arrogant, humorloos en bebrild betwetertje. (Het Parool, 21/07/1994)
• Gelukkig vergeet de auteur soms zijn pretenties. Dan maakt het quasi-academische jargon plaats voor gewone mensentaal en word je even niet geconfronteerd mcl het opgeheven vingertje van de Brilsmurf van de jazz. (Het Parool, 24/02/1995)
• Jimmy Corrigan is van het type Brilsmurf, maar dan eenendertig keer serieuzer. Perfect deprimerend, maar wel knap. (Het Belang van Limburg, 22/11/1996)
• Harry Potter, de verlegen leerlingtovenaar die het elk jaar minstens één keer moet opnemen tegen de boze meestertovenaar Voldemort, staat aan het toppunt van zijn roem. Het vijfde boek over de sympathieke brilsmurf wordt met zoveel spanning verwacht dat het een wonder mag heten dat schrijfster J.K. Rowling er niet onder bezwijkt. (Het Laatste Nieuws, 02/11/2002)
• De jongeren uit Sintjoost en Maasbracht zouden de afgelopen drie maanden herhaaldelijk hebben toegeslagen op het traject Sittard-Roermond. Ze scholden de conducteur uit voor ‘brilsmurf en dreigde hem ‘kapot te maken’. (Algemeen Dagblad, 21/07/2005)
• Iedereen heeft een hekel aan deze brilsmurf,en ook aan proletenvriend zalm ,jammer dat ze hingst hebben omgelegd,dat hadden ook wat haagse proleten kunnen zijn,ongeveer 150,als er ooit iemand gehaat is, dan is het brilsmurf balkenende, dus corpsbal ende. (webforum De Telegraaf, 01/11/2005)
• In het middelbaar maakten leerlingen die zelf een bril droegen mij uit voor brilsmurf – eigenlijk wel komisch, als je er nu over nadenkt. Of ze vonden me dik of raar. (De Morgen, 21/05/2025)
