Woordenboek van Populair Taalgebruik

Marc De Coster (2020-2024)

Gepubliceerd op 06-05-2020

boterham met tevredenheid

betekenis & definitie

(1950+) (euf.) onbelegde boterham. Verwijst naar de schaarste tijdens de oorlogsjaren. In de late jaren tachtig van de twintigste eeuw, mede door toedoen van de toenmalige premier Ruud Lubbers, syn. voor 'soberheid'. Politici verhieven de uitdrukking tot een slogan om hun beleid van bezuinigingen goed te praten. De bevolking moest maar wat meer inleveren.

• Hij stak het laatste stukje van de boterham met jam in zijn mond en begon de boterham met tevredenheid te besmeren. (Hollands Maandblad. 1965)
• ... de extra kwaliteit, met hele vruchtjes erin) en een boterham met margarine, een overblijfsel nog uit zijn kindertijd toen zijn moeder hem na iedere boterham met beleg een boterham met 'tevredenheid', zoals zij dat noemde, voorzette. ... (Johan Bernlef: De schaduw van een vlek. 1967)
• (Abram de Swaan: Een boterham met tevredenheid. 1972)
• Minstens één boterham was een boterham met tevredenheid, zoals dat heette. (Jan van Baal: Ontglipt verleden: Leven in verandering, 1947-1958. 1986)
• Wanneer u zo oud bent als ik, niet piep maar ook niet stok, weet u wat een 'boterham met tevredenheid' is. Ik heb er vele gegeten en ik moet ruiterlijk toegeven dat ik het maar niks vond. (Jos Brink: Made in Holland. Vrolijke verhalen. 1995)
• De verplichte boterham met tevredenheid voor de kinderen was wijd verbreid, en je mocht blij zijn dat daar margarine op zat. (Ileen Montijn: Leven op stand 1890-1940. 1998)
• Na een halve minuut zei de directrice tegen mij: 'Het is hier de gewoonte om altijd eerst 'een boterham met tevredenheid' te eten.' Ik keek om mij heen, zag dat iedereen een droge boterham zat te eten en begreep toen dat 'een boterham met tevredenheid' een eufemisme was voor een onbelegde boterham. (Theo Kars: Memoires van een slecht mens. 2010)
• Onze rijkdom zie je weerspiegeld in wat er dagelijks op tafel komt. Wie eet er tegenwoordig nog een boterham met tevredenheid of een boterham met schuifkaas? (Annegreet van Bergen: Gouden jaren. Hoe ons dagelijks leven in een halve eeuw onvoorstelbaar is veranderd. 2014)