Woordenboek van Populair Taalgebruik

Marc De Coster (2020-2024)

Gepubliceerd op 28-02-2024

scheppen gaat van au

betekenis & definitie

(1961) (sch.) iets creëren gaat niet zonder pijn of last. Deze uitdrukking is bekend geworden als titel van een bundel schrijversinterviews (waarvan de eerste druk in 1965 verscheen) van de hand van H.U. Jessurun d'Oliveira. Wordt ook wel aan Lucebert toegeschreven (zie citaat Onze Taal). Daarin waren 10 interviews met Nederlandse auteurs opgenomen. Leo Vroman kwam er aan bod met het gedicht Ballade (over de beeldhouwer Aarbleddak). De derde strofe gaat als volgt: 'Scheppen,' riep hij, 'gaat van Au'./ hier moet nog wat suikerschuim/ gaat vanzelf, zonder berouw./ Nog wat ronder. Bloedt mijn duim? De laatste jaren doken allerlei persiflages op in de pers, zoals: opvoeden gaat van au; grenzen veranderen gaat van au; vrijheid verwerven gaat van au.

• Ik heb je verteld dat ik de interviews wou samenbrengen onder de titel Scheppen, riep hij, gaat van Au! Het lijkt me niet een uitspraak die jouw gedachten erover weergeeft. Daar hebben we het in de eerste ronde ook al even over ge-had. Je hebt het wel slim gezien, geloof ik, met dat Scheppen, riep hij, gaat van Au! Dat is inderdaad eh, in zeker opzicht maakte ik van die beeldhouwer geloof ik min of meer een tachtiger weet je. Ik stelde mij een vrij oude man voor, nogal romantisch, nogal tachtigs in ieder geval. Ik geloof dat zeker niet helemaal dat het van Au gaat, nee, het is wel soms alsof je, ja, in je kleren genaaid zit en er extra moed voor nodig is om iets in het publiek uit te trekken weet je. Ik voel trouwens schrijven meestal niet als een indecent exposure. Dat is niet de bedoeling. Dat het dat is bedoel ik. (Wacht even, ik ga kijken hoe de opname klinkt. Ik geloof dat ik sommige letters een beetje te zacht uitspreek, de vee bijv.; ik zal op mijn lichtje letten.) (H.U. Jessurun d'Oliveira: Scheppen riep hij gaat van Au. 1965)
• Gedogen, schreef hij gaat van au. De brieven van kabinetsformateur mr. J.A.W. Burger in het stramien der gebeurtenissen geplaatst door Gerda Brautigam. 1973)
• Opvoeden gaat van au. (Elsevier, 07/05/1994)
• Het werk van de journalist die met de portefeuille 'rijke Nederlanders' wordt opgezadeld, gaat van au. (de Groene Amsterdammer, 20/12/1995)
• Scheppen gaat van au, dat geldt in het bijzonder voor de Limburgse kunstenaar Michel Vanderheijden (30). Hij liet zich onlangs in de Nijmeegse galerie Beam publiekelijk kaalscheren, in een dwangbuis stoppen en zijn sofinummer in zijn arm tatoeëren. (HP/ De Tijd, 05/01/1996)
• Scheppen gaat van au geeft inzicht in de specifieke problemen bij de totstandkoming van een internationale coproductie en bij de regie van een film met autobiografische trekjes. De documentaire versterkt de speelfilm, maar het zou flauw zijn om te stellen dat de documentaire veel beter gelukt is. (NRC Handelsblad, 27/09/2000)
• Maar de moeizame besprekingen tussen PvdA, VVD en D66 illustreerden vooral nog eens het heersende, koele klimaat in de coalitie. Regeren gaat 'van au' zei toenmalig premier en PvdA-leider Den Uyl. Op weg naar de verkiezingen zullen de coalitiepartijen merken dat samenwerken ook steeds meer 'van au' gaat. (NRC Handelsblad, 25/01/2001)
• Met zijn allen rond de tafel luchtkastelen bouwen is makkelijker. Maar regeren gaat van au. (Vrij Nederland, 19/01/2002)
• Bij de Eerste Hulp ziet men met kritische blik al die gekwetste voetballers naar binnen strompelen of naar binnen gedragen worden. 'Schoppen, riep hij, gaat van Au,' variëren de verpleegkundigen op een bekende dichtregel van Lucebert. (Onze Taal, mei 2002)
• Schrijven is een eenzaam bedrijf en scheppen gaat als bekend van au, maar dit geldt in bijzondere mate voor Van der Heijden. (HP/ De Tijd, 21/08/2009)
• Terwijl ik mijn argwaan over kerkelijke tube-uitknijpers onderdruk, antwoord ik dat de Opgestane zich in het Evangelie laat kennen door de wonden in zijn lijf. Nieuw leven, scheppen gaat van au. Echte kunst slaat een bres in ons zelfgenoegzame bestaantje. (Trouw, 24/09/2013)
• Ongetwijfeld zijn er schrijvers die na het voltooien van een roman slingers gaan ophangen en de feestneus uit de la halen; dat zijn de types die beweren dat ‘scheppen van auw! gaat’. (Nanne Tepper: De kunst is mijn slagveld. Brieven 1993-2001. 2016)
• 'Scheppen gaat van au!', zo heet een beroemd interviewboek dat bij schrijvers peilde naar de lusten en lasten van het creatieproces. Is com¬poneren voor u een pijnlijke ¬bevalling? (De Standaard, 09/01/2016)