Woordenboek van Populair Taalgebruik

Marc De Coster (2020-2024)

Gepubliceerd op 16-08-2021

alle winst is verlies

betekenis & definitie

(1918) (cliché) wat men gewonnen heeft, heeft men op een andere manier weer verloren. Titel van een boek (van L. Hanssen) over Menno ter Braak (1902-1940).

• Hij leidde op wegen van wijsheid en vernuft, hij leidde af van de wegen der intuïtie en zintuiglijke verfijning. Alle goed is kwaad, alle winst is verlies, elke vooruitgang is achteruitgang... (Carry van Bruggen: Prometheus: een bijdrage tot het begrip der ontwikkeling van het individualisme in de literatuur. 1919)
• Alle winst is verlies, om met Ter Braak te spreken. Winst is de absolute vrijheid - van meningsuiting, van nieuwsgaring, van uitwisseling van visies op de werkelijkheid, van voorlichting, reclame en pr, kortom: absolute vrijheid van communicatie waar geen censor, voorlichter of politieagent aan te pas komt. (NRC Handelsblad, 23/02/2002)
• In Gides vroegste werk bleef het homofiele element beperkt tot nauwelijks herkenbare details (in Paludes bijvoorbeeld) en vage stemmingen, maar in L'immoraliste (1902) kon niemand er meer omheen. Zeker is de roman te lezen als de Nietzscheaanse zelfbevrijding van de narcistische Michel uit zijn burgerlijk geleerdenbestaan tot de aanvaarding van het volle, ‘gevaarlijke’ leven. Alle winst is verlies. Michels openlijke zelfaanvaarding als homofiel verdoezelt zijn fundamentele oneerlijkheid tegenover zijn echtgenote. (De Parelduiker. Jaargang 10. 2005)
• Roddelen, schrijft Harai, was zelfs 'belangrijk sociaal cement'. Ze ontwikkelden een vocabulaire om kennis door te geven, ingewikkelde zaken te verbeelden, samen te werken en om hardop te dromen - oftewel mythen te maken. Sapiens werd heer en meester op aarde, als verhalen vertellend en gelovend groepsdier, boven de andere dieren. Een flink aantal van die andere dieren stierf door zijn toedoen uit, zoals zijn verwante soortgenoot de Neanderthaler. Harari heeft het over 'de ecologische seriemoordenaar Sapiens'. Het was het prijskaartje dat hing aan de succesformule als perpetuum mobile van de geschiedenis. Dit mechanisme van alle-winst-is-verlies, zou vaker optreden. De tweede grote stap vooruit van de mensheid, bekend als de agrarische revolutie (overgang van de jager-verzamelaars- naar de landbouwsamenleving) had ook zijn schaduwzijde. Er konden veel meer mensen gevoed worden, maar met veel eenzijdiger, ongezonder voedsel. (Trouw, 15/03/2014)