(19e eeuw) (ook: aan je tax zitten) (inf.) aan de maximale hoeveelheid van iets (waarop men recht heeft) zitten; genoeg hebben van iets; niet meer kunnen eten, drinken enz. In de zin van "maximale hoeveelheid" werd 'taks' al opgetekend in de 17e eeuw. In de sportwereld betekent de uitdrukking: aan zijn maximum zitten; aan het einde van zijn krachten.
• Hij heeft meer dan zijne gewone taks. Taks = bepaalde prijs = gezette hoeveelheid; hier = het aantal borreltjes, noodig, om buiten dronkenschap te blijven. Het spreekwoord moet n°. 713 zijn. (A.E. B. Herroem: Bacchus in spreekwoordentaal, aangetoond in eenige honderden spreekwoorden en spreekwoordelijke gezegden. 1874)
• Hoeveel water mag men dagelijks verbruiken om wekelijks aan je taks te komen? (Delftsche courant, 15/07/1922)
• Taks = I°. maat, regel. Drij kejakjes is zien vaaste taks. Ik stoa op taks = op dieet. 2°. opgelegde taak. Doe most dien taks eerst kloar braain. 3°. Aangenomen werk. Dorst op taks. (K. ter Laan: Nieuw Groninger Woordenboek 1924-1929)
• ‘Dit is mijn eerste pilsje,’ zei hij zonder enige begroeting tegen mij, ‘en straks ga ik er nog twee soldaat maken. Dat is mijn tax. Drie. (Rinus Ferdinandusse: Op de barkeeper beschouwd. 1967)
• Sandra van Ginneken, coördinator van het Bureau Alcohol Voorlichtings Plan van het ministerie van WVC is net als hij dagelijks met het drinkgedrag van de Nederlanders bezig. Zij laat tabellen zien waarop je precies kunt aflezen wanneer je aan je taks bent. (De Telegraaf, 17/12/1988)
• Na een sterk voorjaar is Boogerd in juni uit vorm geraakt. Heeft u het seizoen wel goed ingedeeld?
De Rooy: 'De belasting is voor hem te groot geweest. In Zwitserland zat hij aan zijn tax. En het NK was een hele slechte generale. In trainingstechnisch opzicht moet een renner zowel in het voorjaar als in de Tour goed kunnen presteren. Maar Michael heeft een kleine motor en een grote drive.' (NRC Handelsblad, 20/07/1999)
• In de stenenklassieker Parijs-Roubaix kwam dat de laatste jaren bovendrijven.Het is de kunst om zo ontspannen mogelijk over die keien heen te rijden. Dat gaat het beste als je nog fris bent. Dan zie je nog elke steen, elke kuil. Als je eenmaal aan je tax zit, zie je dat niet meer. (Eindhovens Dagblad, 08/04/2000)
• Ik heb in de Vredeskoers best goed gereden, maar toen ik over de finish kwam was ik echt geen gelukkige jongen. Ik zat serieus aan mijn tax. (Eindhovens Dagblad, 19/05/2000)
• Taks, (je - 'ebbe) gestelde grens, maatstaf. Voor mên gien beetje mêr jonges, ik 'eb me taks 'aad: ik hoef geen borrel meer mannen, ik heb mijn gestelde grens bereikt. Zie ook (Wnt) bij 'taks (I)' onder 1). (Piet Spaans: De spreektaal van de Scheveningse kustbewoners. 2004)
• Eigenlijk zat ik boven mijn tax te rijden, maar ik gunde het de rest niet dat Lubberding door het ijs zakte. (Leo van de Ruit en Frans van Schoonderwalt: De Kneet. Entertainer op twee wielen. 2005)
• Ik bén on m'ne taks. Ik ben aan mijn taks. Ik heb mijn hoeveelheid (bijvoorbeeld aan alcohol) wel gehad. (Cor & Jos Swanenberg: Bij wijze van spreuken. Brabantse spreuken vergaard en verklaard. 2008)
• En net als je denkt dat je qua ergernis aan je taks zit, weten ze zichzelf in het gareel te krijgen. (Bruce Feiler: Vaders voor mijn dochters. 2011)
• Als je aan je taks zit wat betreft luisteren, moet je een manier zien te vinden om een eind aan het gesprek te maken of het creatief een andere kant op sturen. (Harriet Lerner: Huwelijkse voorwaarden: handleiding voor een gelukkige relatie. 2012)
• Je zit gewoon aan je taks en daar is niets mis mee. (Aaf Brandt Corstius: Trouwboekje. 2018)
