Woordenboek van Populair Taalgebruik

Marc De Coster (2020-2024)

Gepubliceerd op 29-02-2020

aan

betekenis & definitie

(2013) (< Eng. it’s on) (jeugd) duidelijk aanwezig (zijn); in werking (zijn); goed bezig (zijn). Vnl. onder hiphoppers.

• Zo kreeg het simpele woordje aan er een nieuwe betekenis bij. Aan kan in het Nederlands als voorzetsel gebruikt worden, bijvoorbeeld in een zin als ‘Kraantje Pappie geeft de mic aan Kleine Viezerik’. Aan is soms ook een bijwoord; bijvoorbeeld in ‘Fresku zit met zijn jas aan’. Maar aan is ook een bijvoeglijk naamwoord, in ‘de lamp is aan’. Het laatste aan betekent ‘in werking’. Het aan in hiphop is ook een bijvoeglijk naamwoord, en nog wel wat sterker in betekenis dan ‘in werking’. Het betekent ‘duidelijk aanwezig zijn, het voor elkaar heb-ben; lekker bezig zijn’. Als je van iets zegt dat het aan is, dan is dat nu aan het gebeuren, en opzienbarend ook nog. Of er staat iets fantastisch te gebeuren. ‘Het is aan vannacht, leven in de grote stad’, zingt MC Fit in het nummer Grote stad; bijna de enige hiphoptaal op zijn gevoelige album, waarop veel akoestische gitaar te horen is en waarin hij veel over zijn gezinsleven rapt. Aan wordt in de nederhop meestal gebruikt in de uitdrukking aan zijn. Als je aan bent, ben je dus – het begint eentonig te worden – stoer of geweldig. De Jeugd van Tegenwoordig noemt zich in Flap Flap ‘aan-aan als Kofi’; dubbel aan dus, als Kofi Annan. De jongens verzekeren in hetzelfde nummer ‘dat we aan bleven kan je aannemen, bitch’. Toch is dit aan ook een leenvertaling, van het Engel-se on, of it’s on, en de leenbetekenis wordt toegevoegd aan het al bestaande Nederlandse woord aan. Het gebruik is vergelijkbaar met uitdrukkingen als ‘voelen jullie me’, ‘geef het op voor Kraantje Pappie’, en chicks die willen ‘hangen voor de fame’: het gaat in alle gevallen om een geleende betekenis. (Vivien Waszink: Woord! De taal van nederhop. 2013)
• Die nieuwste plaat is ook vet, die heeft dezelfde vibe als vroeger. Debbie Harry is nog steeds aan. (Vinyl, volume IV. 2018)