Een woordenboek van de filosofie

Begrippen, stromingen, denkers (2017)

Gepubliceerd op 20-04-2017

Superveniërende karakteristieken

betekenis & definitie

Kwaliteiten of eigenschappen die van een andere kwaliteit of eigenschap afhangen. Ook consequentiële karakteristieken, soms tertiaire kwaliteiten genoemd. Twee dingen kunnen precies gelijk zijn behalve dat het ene rood is en het andere niet. Het is echter onmogelijk dat twee dingen precies gelijk zijn behalve dat het ene goed is en het andere niet. Iets is altijd goed door het hebben van een andere karakteristiek, en men kan altijd vragen ‘Wat is er goed aan?’. Karakteristieken als goed, in tegenstelling tot rood, worden daarom superveniërend genoemd. Maar wellicht is goed niet superveniërend in uitspraken als ‘vreugde is goed’.

W.D. Hudson, Modern Moral Philosophy, 1970. (In hoofdstuk 5 worden superveniëntie en universaliseerbaarheid besproken.)
J. Dancy, ‘On moral properties’, Mind, 1981. (Superveniëntie en enkele verwante begrippen.)
R.M. Hare, ‘Supervenience’, Proceedings of the Aristotelian Society, supplementary volume, 1984. (Het begrip en enkele toepassingen. Kritisch besproken door A.J. Dale, ‘Hare on supervenience’, Mind, 1985. Zie ook ibidem p. 511 n. 16 en p. 637 n. 1 voor verdere verwijzingen.)