Een reden kan een oorzaak zijn, zoals in ‘de reden van de explosie’, of een factor in een verklaring, zoals in ‘de reden waarom er oneindig vele priemgetallen zijn’, en evenals bij rede rijzen er problemen in de praktische sfeer: wat is het verband tussen redenen om iets aan te nemen en redenen om te handelen? Alleen de eerste vormen bewijsmateriaal, maar Piets eerlijkheid kan een reden zijn zowel om hem te geloven als om hem te belonen.
Kan de reden waarom iemand handelt de oorzaak van zijn handelen zijn? Dit hangt ervan af of handelingen veroorzaakt kunnen zijn, maar een afzonderlijke vraag is of zijn reden de oorzaak kan zijn. ‘De’ reden zou iets kunnen zijn waarvan hij zich niet bewust is, wat voor ‘zijn’ reden niet kan gelden. (Vgl. vrije wil.)
‘Hij heeft (een) reden om te handelen’ kan betekenen dat handelen een doel dat hij heeft zou bevorderen, of een belang dat hij heeft, of een doel dat hij moreel gesproken zou moeten hebben. Een belang is misschien een doel dat hij zou hebben of rationeel gesproken zou moeten hebben als hij bepaalde feiten kende. Men kan een reden hebben, zelfs bewust, en handelen zoals die reden suggereert, zonder om die reden te handelen. Ook kan het zijn dat de reden waarom Piet handelde, of die nu wel of niet samenvalt met zijn reden, niet een reden voor handelen hoeft te zijn, zelfs geen slechte reden: bijvoorbeeld wanneer Piet een moord heeft gepleegd omdat hij gek is geworden. Zie ook wilszwakte.
J. Kemp, Reason, Action and Morality, 1964. (De plaats van de rede in moraal en gedrag. Bevat ook historisch materiaal.)
J. Raz, Practical Reason and Norms, 1975. (Redenen om te handelen enzovoort.)
J. Raz (red.), Practical Reasoning, 1978. (Bundel artikelen.)
