Een woordenboek van de filosofie

Begrippen, stromingen, denkers (2017)

Gepubliceerd op 20-04-2017

Quale

betekenis & definitie

Meervoud ‘qualia’. Een quale, bijvoorbeeld rood, is een kwaliteit opgevat zoals zij aan het bewustzijn verschijnt veeleer dan zoals de wetenschap haar zou omschrijven. Qualia zijn te vergelijken met sensa, maar het zijn universalia, geen particularia.

Etymologisch staat ‘quale’ tot ‘kwaliteit’ als ‘quantum’ tot ‘kwantiteit’. Twee met elkaar samenhangende problemen zijn dat van ‘afwezige qualia’ (beter gezegd de afwezigheid van qualia: zou iemand in het geheel geen gewaarwordingen kunnen hebben en toch als mens kunnen leven, hoewel hij dus een soort automaat zou zijn?) en ‘omgekeerde qualia’ (is het mogelijk dat steeds wanneer wij beiden iets zien dat we allebei rood noemen, u een ervaring hebt die ik, als ik haar had, groen zou noemen?). Deze mogelijkheden werpen met name problemen op voor het functionalisme (zie het aldaar in de bibliografie genoemde boek van Shoemaker).
J. Kessels, Het qualia-probleem in het functionalisme, 1982.