Een woordenboek van de filosofie

Begrippen, stromingen, denkers (2017)

Gepubliceerd op 20-04-2017

Oordeel

betekenis & definitie

De handeling van het oordelen, maar vaak ook een propositie, dus de inhoud van zo’n handeling. Oordeelsvoltrekkingen door verschillende mensen of op verschillende tijdstippen, maar met dezelfde inhoud, kunnen als een enkel oordeel gelden (bijvoorbeeld wanneer u en ik beiden oordelen dat gras groen is).

Het is omstreden of de logica zich in de eerste plaats met oordelen in de zin van handelingen of met oordelen in de zin van inhouden bezighoudt. Idealisten en pragmatisten denken daarbij meestal aan handelingen, formele logici aan inhouden. Oordelen is nauw verbonden met geloven (zie geloof), en wordt er vaak aan gelijkgesteld, maar geloven is een toestand of dispositie veeleer dan een handeling.
Het begrip oordeel, zowel in de zin van handeling als in die van propositie, wordt soms beperkt tot gevallen waarin een waardeoordeel in het geding is; morele oordelen worden dan gesteld tegenover feitelijke uitspraken. Zie ook
denken, zinnen.
P.T. Geach, Mental Acts, 1957. (Eigen opvatting over oordelen. Tamelijk moeilijk.)