Een woordenboek van de filosofie

Begrippen, stromingen, denkers (2017)

Gepubliceerd op 20-04-2017

Monisme

betekenis & definitie

Iedere opvatting die inhoudt dat waar vele zaken of soorten zaken lijken te zijn er in werkelijkheid slechts één zaak of één soort is. Zwakkere vormen van monisme houden slechts in dat de zaken in kwestie op betekenisvolle wijze met elkaar verbonden zijn of een geheel vormen. Wat geacht wordt op een van deze wijzen één te zijn kan het hele heelal zijn of een beperkter geheel. Neutraal monisme is de theorie dat fysische en mentale verschijnselen geanalyseerd kunnen worden in termen van een soort neutrale grondstof (‘neutral stuff) die aan beide ten grondslag ligt. Belangrijke namen zijn in dit verband die van James en Russell. Het anomale monisme houdt in dat alle mentale gebeurtenissen fysische gebeurtenissen zijn, maar dat er geen wetten zijn die mentale gebeurtenissen verklaren of voorspellen.

W. James, Essays in RadicalEmpiricism, 1912, hoofdstukken 1 en 2. B. Russell, The Analysis ofMind, 1921. (Twee versies van neutraal monisme.)
D. Davidson, ‘Mental events’, in L. Foster en J.W. Swanson (red.), Experience and Theory, 1970, herdrukt in Davidsons Essays on Actions and Events, 1980. (Anomaal monisme.)