Italiaanse edelvrouw en dichteres (Pratalboino, bij Brescia, 30 Nov. 1485 - Correggio 13 Juni 1550), typisch voorbeeld — mèt een Isabella d’Este, een Vittoria Colonna en een Gaspara Stampa — van de fijne cultuur en voorname elegantie der edelvrouwen uit de hoog-Renaissance, ontving een patricische opvoeding, huwde in 1508 Giberto X heer van Correggio, werd in 1516 te Bologna aan paus Leo X en aan koning Frans I van Frankrijk voorgesteld, ontsnapte ternauwernood aan de plundering van Brescia door Gaston de Foix en verloor 26 Aug. 1518 haar gemaal. Sindsdien leefde ze uitsluitend voor haar kinderen in de heerlijkheid Correggio, die ze uitstekend bestuurde, en waar zij, evenals in haar huis te Bologna, tal van grote mannen van haar tijd—zelfs keizer Karel V (1530) — ontving.
In 1538 sloeg ze als commandante een gewapende aanslag van de heer van Miràndola op Correggio af.Men bezit van Veronica Gàmbara gedichten en brieven (Rime e Lettere). Van haar jeugdverzen kent men slechts weinige, zij behandelen thema’s van religie en politiek, ten dele ook van liefde voor haar man. Zij volgt naar stijl en taal trouw Petrarca en Bembo, welke laatste haar vaste raadsman was, en ze vertoont dan ook minder eigen persoonlijkheid dan V. Colonna of Gasp.
Stampa. Ook in het Latijn dichtte ze. Veel hoger worden haar brieven aangeslagen, die ook voor de historie van groot belang zijn; ze zijn slechts bij kleine gedeelten gepubliceerd.
MR H. VAN DEN BERGH
Bibl.: Rime e Lettere, uitg. d. Pia Mestica Chiappetti (Firenze 1879); Sonetti amorosi inediti o rari di V. G., uitg. d. Emilio Costa (Parma 1890); V.
Cian, Primizie epistolarie di V. G. (Alessandria 1890); Lettere inédite (Guastalla 1889); E. Motta, in Alcune lettere di illustri italiane (Bellinzona 1902).
Lit.: B. C. Zamboni, in de uitg. der Opéré di V. G. (Brescia 1759); Pia Mestica Chiappetti in de uitg. hierb. gen.; C.
Braggio, Notizie int. alla vita di V. G., in Comment. Ateneo di Brescia (Brescia 1895).
