Winkler Prins Encyclopedie

E. de Bruyne, G.B.J. Hiltermann en H.R. Hoetink (1947)

Gepubliceerd op 17-06-2022

Henri françois d’aguesseau

betekenis & definitie

(Limoges 27 Nov. 1668 - Parijs 9 Febr. 1751), kanselier van Frankrijk. Op twintigjarige leeftijd werd hij te Parijs voor een der schranderste rechtsgeleerden gehouden en in 1700 ontving hij zijn benoeming tot procureur-generaal.

Als verdediger van de rechten der Gallicaanse kerk verzette hij zich tegen de pauselijke bul Unigenitus. D’Aguesseau’s betekenis ligt in zijn werkzaamheid als wetgever.Op 1 Febr. 1717, onder het regentschap van den hertog van Orléans, benoemd tot kanselier van Frankrijk, verzette hij zich met kracht tegen de windhandel van Law en viel dientengevolge in ongenade (28 Jan. 1718). Men riep hem in Juni 1720 terug om tot verbetering van Frankrijks verwarde financiën mede te werken. Onder het bewind van minister Dubois moest hij op 1 Mrt 1722 wederom naar zijn landgoed vertrekken; op 15 Aug. 1727 herstelde de kardinaal Fleury hem in zijn vroegere waardigheden. D’Aguesseau’s geschriften werden uitgegeven door Pardessus (16 dln, 1818-1820) en door Rives: Lettres inédites du chancelier d’Aguesseau (1823). Hij trachtte te bemiddelen in de voortdurende controversen tussen hof en parlement. Hij poogde alle Franse wetten in een enkel wetboek te verenigen, waarin hij niet slaagde. Beter gelukten hem hervormingen der vormen van procedure en het tot stand brengen van meer eenheid in de rechtspleging. In 1750 legde hij zijn ambt neer.

Lit.: B ou liée, Histoire de la vie et des ouvrages du chancelier d’A. (1849); Fr. Monnier, Le chancelier d’A. (2me éd. 1863). H. L. Régnault, Les Ordonnances civiles du chancelier Daguesseau (1929); M. Folain-Le Bras, Un Projet d’Ordonnance du chancelier Daguesseau (1941).

< >