Winkler Prins Encyclopedie

E. de Bruyne, G.B.J. Hiltermann en H.R. Hoetink (1947)

Gepubliceerd op 28-12-2022

GEMATRIA

betekenis & definitie

(uit: geometria) is in het na-Bijbels Hebreeuws de benaming van een eigenaardige getallensymboliek, die vooral in de apocalyptische en kabbalistische literatuur een rol speelt. Zij berust op het feit, dat in het Hebreeuwse alphabet (zoals ook in het Griekse en in navolging daarvan in het Latijnse), elke letter en dus ook elk woord een bepaalde getalwaarde heeft (aleph i, beth 2 enz.), zodat dus elk getal door een woord en elk woord door een getal kan worden aangeduid.

Zo kan, om een voorbeeld te geven, het Hebreeuwse woord chaj (geschreven met de twee consonanten ch = 8 en j = 10) het getal 18 voorstellen en kan omgekeerd het getal 18 de gedachte aan chaj opwekken. Woorden, namen of ook reeksen van woorden, die dezelfde getalwaarde hebben, kunnen zodoende voor elkaar in de plaats gesteld of met elkaar in verband gebracht worden om er aanduidingen voor eschatologische en andere „geheimenissen” in te vinden. Talloze combinaties, permutaties en speculaties berusten hierop. Ook in de Nieuwtestamentische (Openb. 13 : 18 v.) en de Christelijke mystieke literatuur komen sporen van gematria voor (z getallenmagie).