Winkler Prins Encyclopedie

E. de Bruyne, G.B.J. Hiltermann en H.R. Hoetink (1947)

Gepubliceerd op 28-12-2022

CYCLISCHE VERBINDINGEN

betekenis & definitie

Terwijl men in de organische chemie onder aliphatische verbindingen diegene verstaat, welke een open eventueel vertakte keten van koolstofatomen bevatten, hebben cyclische verbindingen in hun formule een of meerdere ringen van atomen. Bevatten deze ringen uitsluitend koolstofatomen, zo spreekt men van carbocyclische verbindingen; komen in de ring echter ook andere atomen voor (meestal een of meerdere zuurstof, stikstof, of zwavelatomen) die dan de hetero-atomen worden genoemd, zo spreekt men van heterocyclische verbindingen (zo bijv. furaan, pyridine, pyrrol, thiopheen).

Bij de carbocyclische verbindingen (ook wel homocyclische of isocyclische genoemd) onderscheidt men de zeer grote groep van de benzolderivaten als aromatische verbindingen van de veel kleinere groep van de niet aromatische verbindingen of alicyctische verbindingen.Het blijkt nu, dat cyclische verbindingen met een vijf- of zesring zeer gemakkelijk gevormd worden en gewoonlijk stabiel zijn, zodat zij de overgrote meerderheid van de bekende cyclische verbindingen uitmaken. Drie- en vierringenzijnwelte maken, maar deze ringen worden door chemische agentia gemakkelijk geopend en vooral door het werk van Ruzicka is gebleken, dat ringvormige verbindingen met een groter aantal termen dan zes moeilijk te verkrijgen zijn, maar eenmaal bereid toch stabiel zijn (ringen met 34 koolstofatomen zijn verkregen).

DR J. VAN ALPHEN.

< >