(Weg van de militaire dienaar), sedert het einde van de 19de eeuw in Japan gebruikelijk geworden term, waarmede het systeem van practische ethiek wordt aangeduid, waardoor de gedragingen van de vroegere samoerai werden beheerst. Het feodale Japanse rijk, waarvan in 1192 Minamoto Yoritomo te Kamakura de grondslag legde, werd door de sjögoen bij volmacht van de keizer beheerd.
Voor de grootgrondbezitters kwam de naam daimyS in gebruik, terwijl uit hun dienaren de klasse der samoerai voortkwam, een erfelijke militaire stand. Naast de oeroude beginselen van trouw aan en plicht tegenover zijn heer, waaraan de samoerai steeds had te gehoorzamen, behoorden tot zijn ridderdeugden: standvastigheid,dapperheid, eerbied, barmhartigheid, spaarzaamheid, eenvoud, enz., terwijl het stoïcijnse dragen van leed en ontbering en verachting van gevaren en dood ontleend werd aan het Zen-boeddhisme (z Japan, en Boeddhisme). Te zamen met de grondbeginselen van de Confucianistische zedeleer, waartoe behoorden de zgn. gorin (de vijf verhoudingen, t.w. die van de vorst tot zijn onderdanen, van de kinderen tot de ouders, van man tot vrouw, van oudere tot jongere broers en zusters en van vriend tot vriend), versmolten deze elementen in de loop der tijden tot een ongeschreven code van eer en moraal, die de kenmerken inhield van de ware militaire dienaar. Na het herstel van de keizerlijke macht in 1868 begint de op het Sjintó berustende verering van keizer en vaderland een overwegende plaats in deze code in te nemen, waaraan ieder nationaalgezinde Japanner te gehoorzamen heeft. Zij is de meest stuwende kracht geworden, welke het Japanse volk in dienst gesteld heeft van een idee, de roeping van Japan om onder leiding van de keizer de vereniging tot stand te brengen van alle volken van Azië.PROF. DR C. C. KRIEGER
Lit.: I. Nitobe, Bushidö, the Soul of Japan (London 1905).
