Sjitomer, in het Poolsch Zytomierz, de hoofdstad van het Russische gouvernement Volhynië, ligt aan de Teterew, telt bijna 40000 inwoners, heeft 10 Grieksch-Russische en 2 R. Katholieke kerken, een klooster der Bernardijnen, eene synagoge, een gymnasium, eene kweekschool voor onderwijzers, 2 Hebreeuwsche boekdrukkerijen, 33 fabrieken, waar leder, hoeden, kleederen enz. worden vervaardigd, en een levendigen handel. In 1240 en 1287 had zij veel te lijden van de Tartaren, en in 1320 werd zij veroverd door Gedimin, vorst van Lithauen.
De khan Jedigei verwoestte haar in 1399, maar reeds in 1444 was zij weder eene der aanzienlijkste steden van Lithauen, verkreeg in 1544 het Maagdenburger regt en werd het daarop volgende jaar eene prooi der vlammen. In 1606 werd zij wederom door de Tartaren verwoest, maar kwam weder tot aanmerkelijken bloei onder de Poolsche heerschappij, die aan haar als hoofdstad van het woiwodeschap Kiew dezelfde regten toekende als aan de residentie. In 1778 werd zij met Rusland vereenigd en in 1804 de hoofdstad van het gouvernement.
