Winkler Prins

Anthony Winkler Prins (1870)

Gepubliceerd op 14-08-2018

Schild

betekenis & definitie

Schild (Het) was in ouden tijd het voornaamste verdedigingswapen tegen houw en steek, tegen pijl en speer. De Grieken hadden groote schilden (tyreos), vervaardigd van onderscheidene lagen leder en een bedekking van metaal. In het midden bevond zich de navel (omphalos) in de gedaante van eene ijzeren punt, die ook tot wapen van aanval kon dienen. Voorts waren aan de binnenzijde riemen of ringen aangebragt, om het aan den linkerarm te bevestigen.

Daarenboven hadden de Grieken ronde schilden (aspis) met eene middellijn van omstreeks 70 Ned. duim. Bij de Romeinen had het schild van het voetvolk (scutum, parma) eene middellijn van 1 Ned. el en eene ronde en dat van de ruiterij (clypeus) gewoonlijk eene ovale gedaante. De soldaten der legioenen hadden groote, vierkante schilden van met leder overtrokken hout met metalen randen. De Perzen bezigden groote, van teenen gevlochten schilden, die zij met eene metalen staaf in den grond bevestigden. De armborstschutters van Gascogne gebruikten dergelijke schilden nog in 1515 in den slag bij Marignano. Het verlies van het schild werd voor eene groote schande gehouden, en de gesneuvelde of gewonde krijgslieden werden op hun schild weggedragen. De Romeinen en Grieken wapenden niet alleen in het tweegevecht zich met schilden, maar geheele afdeelingen wisten dit verdedigingswapen zoo te plaatsen, dat al de schilden te zamen een schier ondoordringbaren muur vormden (testudo of schilddak). Op een schild geplaatst en rondgedragen te worden was bij vele volken de hoogste eer, en diende bij de Bourgondiërs ten teeken der koningskeuze.

Het schild werd door gedaante en kleur reeds vroeg een onderscheidingsteeken voor verschillende volken, alsmede door versiering en wapenleus een kenmerk van bepaalde geslachten en personen. Uit de versieringen van het schild ontstonden alzoo de geslachtswapens. De schilden der middeneeuwsche ridders waren verschillend van gedaante. Bij de Franschen, Spanjaarden, Nederlanders en Italianen waren zij rond en droegen den naam van rondas. Ook werd een schild in ons Vaderland wel beukelaar geheeten. In 1595 liet prins Maurits proeven nemen, om met groote schilden (targes) door een bataljon piekeniers te dringen; zij gelukten wél, maar toch werden genoemde schilden niet ingevoerd.