Kwik (mercurius) of kwikzilver is de naam van een vloeibaar metaal, dat in de natuur voorkomt in gedegen toestand of ook met zwavel verbonden. Gedegen kwik is tinwit, metaalglanzig, ondoorzigtig, komt in droppels voor en heeft een soortelijk gewigt van 13,5. Zwavelkwik of vermiljoen is cochenilje-rood, tot poeder gewreven scharlakenrood en doorschijnend en heeft een diamantglans. Het komt voor in rhomboëders met afgestompte uiteinden, is week, heeft een soortelijk gewigt van 8,8 en bestaat uit 87% kwik en 13% zwavel.
De rijkste kwikmijnen vindt men in Spanje (Almaden), in Illyrië (Idria), in Begeren, China, Mexico, Californië en Peru. Uit het vermiljoen wordt het kwik in eigenaardige destillatietoestellen door verhitting met ijzer of kalk verkregen. Men doet het daarna in gegoten ijzeren flesschen, in vellen of in bamboe-kokers en brengt het alzoo in den handel. Het verbruik en de prijs van kwik is in den jongsten tijd sterk geklommen. Het is het eenige metaal, dat zich bij eene gewone temperatuur in een vloeibaren staat bevindt, terwijl het eerst bij — 40° C. verstijft en in een smeedbaar metaal verandert. Het kookt bij 350° C. en vormt dan een kleurloozen, zeer vergiftigen damp, die 7-maal zoo zwaar is als de dampkringslucht. Wordt het kwik in de opene lucht lang omgeschud, dan verandert het in een grijs of zwart stof, dat bij verwarming eene fraaije roode kleur aanneemt. Zuiver kwik vloeit weg in ronde droppels en bevochtigt geene zelfstandigheden, waarmede het zich niet verbindt.
Onzuiver kwik, bepaaldelijk door andere metalen verontreinigd, vloeit weg in langwerpige, staartvormige droppels. Men kent een zwart kwikoxydule en een rood oxyde, die beide in gloeihitte gereduceerd worden. Het kwik verbindt zich zeer ligt met zwavel en vormt dan eene zwarte massa, doch deze verandert bij sublimatie in vermiljoen. Met chloor vormt het verbindingen, welke als calomel en sublimaat bekend zijn; ook verbindt het zich met iodium. Deze verbindingen, alsmede eenige kwikzouten, worden als geneesmiddelen gebruikt. Het kwik dient voorts tot vulling van barometers en thermometers; het verbindt zich met andere metalen tot amalgama’s, en een amalgama van tin bezigt men tot het beleggen van spiegels. Wegens bovengemelde eigenschap, dat het zich gemakkelijk met andere metalen verbindt, komt het kwik te pas om zilver en goud uit hunne ertsen te halen, alsmede bij het vergulden en bij de daguerrotypie.
