Winkler Prins

Anthony Winkler Prins (1870)

Gepubliceerd op 04-07-2018

Chambers

betekenis & definitie

Onder dezen naam vermelden wij:

Ephraïm Chambers, den uitgever en voor een groot deel ook vervaardiger van een der encyclopaedische woordenboeken voor kunst en wetenschap. Hij werd geboren omstreeks het jaar 1680—1685 te Kendal in Westmoreland, en ontwierp reeds in zijne leerlingsjaren het plan tot de later verschenen „Cyclopaedia or universal dictionary of arts and sciences”, die te Londen in 2 deelen het licht zag. Hij werd dientengevolge lid van de „Royal Society” en beleefde 3 uitgaven van zijn werk. Aan de 7de werden 2 supplement-deelen toegevoegd. De beste uitgave verscheen in 1778—1786 in 5 dln. Daarenboven schreef Chambers in de „Litterary Magazine” enz., en overleed omstreeks het jaar 1740 te Canonbury-house by Islington.

William Chambers, een beroemd Engelsch bouwkundige, vooral ervaren in het aanleggen van tuinen. Hij werd in het midden der voorgaande eeuw in Zweden geboren, te Rippen in Yorkshire opgevoed, en stevende op 18-jarigen leeftijd met een schip der Zweedsch-Oost-Indische Compagnie naar China. Hier bestudeerde hij den zonderlingen smaak der Chinézen in het bouwen van huizen en het aanleggen van tuinen, en verwierf daardoor na zijn terugkeer in Engeland grooten roem. Daarna onderwees hij den prins van Wallis, later George III, in de teekenkunst en bestuurde den nieuwen aanleg der koninklijke tuinen te Kew. Zijne tijdgenooten verhieven hunne stem tegen dien „pagoden-smaak”, maar het Hof verhief hem hemelhoog en de meest-beroemde académiën van Europa benoemden hem tot lid. Hij werd voorts met eerbewijzen overladen, en overleed als controleur-generaal in zaken van bouwkunst op den 8sten Maart 1796, waarna zijn stoffelijk overschot in de Westminster-abtdij naast dat der dichters werd bijgezet. Tot zijne kunstwerken en geschriften behooren: „Designs for chinese buildings (1757)”, —„Treatise on civil architecture (1759)”, — „Plans, elevations, section, and perspectives of Kew in Surrey (1763)”, — „Dissertation on oriental gardening (1772)”, — en „Treatise on the decorative part of architecture (3de uitgave 1793)”. Het prachtige paleis Somersethouse te Londen is door hem gebouwd.

William en Robert Chambers, twee broeders, die zich als schrijvers en uitgevers van populaire geschriften zeer verdienstelijk hebben gemaakt. Beide werden geboren te Peebles, eene kleine stad aan den oever van de Tweed, William op den 16den April 1800, en Robert op den 10den Julij 1802. Reeds vroeg zagen zij zich genoodzaakt, voor zich zelven te zorgen, en nadat William van 1814—1819 te Edinburg in een boekwinkel had gestaan, begon hij aldaar eene eigene zaak, zooals Robert reeds vroeger had gedaan. Door onvermoeide vlijt en ijver wisten zij vooruit te komen, en toen zij zich in 1832 vereenigden, werden zij onder de voornaamste boekhandelaars van Edinburg gerekend. Reeds lang te voren hadden zij aan letterkundige opstellen hunne krachten beproefd. In 1821 deed William, die zich van eene kleine drukkerij had voorzien, vlugschriften in het licht verschijnen, door hem zelven of door zijn broeder vervaardigd, en hierdoor ontstond in 1822 hun tijdschrift „Kaleidoscope”. Belangrijker waren de door Robert verzamelde „Traditions of Edinburgh (1824)”, welke hem de vriendschap bezorgden van Walter Scott. Daarna verschenen zijne „Popular rhymes of Scotland (1826)”, — zijn „Picture of Scotland (1827)”, — en zijne belangrijke „History of the rebellion of 1745 (5de uitgave 1840, 2 dln)", alsmede zijne „History of the rebellions from 1638 to 1715 (1828—1829, 3 dln)”, — en zijne „Dictionary of distinguished Scotsmen (1834, 4 dln)”.

Zijn broeder William leverde het „Book of Scotland (1827)” — en den „Gazetteer of Scotland (1828)”. Al die boeken werden in de snipperuren aan den winkellessenaar geschreven, en daarna stichtten zij in 1832 „Chamber’s Edinburgh Journal”, waarin zij opstellen plaatsten van zedekundigen en humoristischen inhoud, verhalen en nuttige mededeelingen. Dat tijdschrift, voor den goedkoopen prijs van 71/2 cents (11/2 penny) iedere aflevering in het licht gezonden, maakte een verbazenden opgang en genoot na dien tijd eene ongeschokte populariteit, die zich openbaarde in een debiet van 60000 exemplaren. Om kennis en beschaving onder het volk te verspreiden, deden de gebroeders Chambers voorts een aantal goedkoope tijdschriften in het licht verschijnen, zooals: „Information for the people (1842)”, — „Cyclopaedia of English literature (1843, 2 dln)”, — Miscellany of useful and entertaining tracts (20 dln)”, — „Chambers Encyclopædia (1860 enz)”, — alsmede een „Educational course” of eene reeks van leerboeken, die alle takken van menschelijke wetenschap omvatten. Al die ondernemingen waren tevens winstgevend voor de beide broeders.

William kocht in 1849 het landgoed Glenormiston nabij zijne geboortestad, en schonk aan deze in 1859 een fraai gebouw met een muséum, leeszalen en eene bibliotheek met 15000 deelen. Hij deed onderscheidene reizen, die hij beschreef in zijne „Tour in Holland and the Rhine-countries (1839)”, alsmede in „Things as they are in America (1854)” en in „American slavery and colour (1857)”. Ook schreef hij eene „History of Peeblesshire (1864)”. — Robert hield zich vooral bezig met geologische studiën en schreef: „On ancient sea-margins (1848)”, — „Tracings of Iceland and the Faroe Islands (1855)”, — „Domestic annals of Scotland (1859—1861, 3 dln)” — en „Book of days (1862—1863, 2 dln)”, — benevens de „Vestiges of creation”, in het Nederlandsch vertaald door Dr. van den Broek onder den titel van „Sporen der Schepping”, een werk, dat als voorlooper der geschriften van Darwin veel opschudding verwekt en evenzeer toejuiching als heftige bestrijding gevonden heeft. — Robert overleed te St. Andrews den 17den Maart 1871. De grootsche boekhandel der beide broeders, waarin honderde personen werkzaam zijn, behoort tot de merkwaardigheden van Edinburg.

< >