Cazembe is de naam van een magtigen en wèlgeordenden Negerstaat in het binnenland van Zuid-Afrika ten zuiden en zuidwesten van het groote Tanganiïka-meer en ten oosten van het Moloea-gebied.
De hoofdstad is Loenda of Loecenda, eene groote, regelmatig aangelegde plaats aan de breede Mofo-rivier en de zetel van den heerscher of Cazembe, naar wien het rijk genoemd is. Hij voert eene onbeperkte heerschappij, wordt voor een groot toovenaar gehouden en heeft 600 vrouwen benevens eene krijgsmagt van 6000 man.
De bevolking bestaat uit inboorlingen (Moesia’s) en veroveraars (Campolóló’s) en is verdeeld in adellijken, die over de districten gesteld zijn en ambten bekleeden, en uit slaven. De Cazembers zijn zwart van huid, hebben lang, gekroesd of gevlochten haar, levendige oogen, een regten neus en dunne lippen. Hunne woningen zijn van bamboes vervaardigd en door tuinen omringd.
Krijgsgevangenen en ook wel slaven worden er aan de schimmen der overleden koningen geofferd. De inwoners des lands houden zich bezig met den landbouw en maken van katoen grove stoffen, terwijl er tevens aarden, houten en ijzeren voorwerpen voortbrengselen der nijverheid zijn. De handel is er een uitsluitend voorregt des Konings en bepaalt zich vooral tot slaven, ivoor, malachiet en koper. Reeds in 1799 werd de hoofdstad door Lacerda bezocht, en in 1831 hebben de Portugésche reizigers Monteiro en Gamitto nadere berigten geleverd omtrent dien staat.
