Het vonnis is de uitspraak van de rechter na een dagvaardingsprocedure.
In verschillende rechtsgebieden vangt een juridisch geschil aan met een dagvaarding. Een voorbeeld is een strafrechtelijke procedure waarbij de officier van justitie besluit een verdachte te dagvaarden. In beginsel doet de rechtbank in een strafrechtelijke procedure twee weken na de zitting uitspraak, dit is het vonnis. In hoger beroep en eventueel later in cassatie worden de rechterlijke uitspraken een arrest genoemd. In civiele zaken vangt de procedure ook aan met een dagvaarding, één der partijen dagvaardt de andere partij omdat bepaalde goederen bijvoorbeeld niet tijdig zijn geleverd. Wanneer de rechter in eerste aanleg uitspraak doet, wordt de uitspraak ook hier een vonnis genoemd.
In het vonnis neemt de rechtbank de feiten en omstandigheden van het geval op, het wettelijk kader, de overwegingen en de uitspraak. Onderaan de uitspraak staan de rechtsmiddelen die de partijen kunnen aanwenden om de uitspraak aan te vechten.
