Er is sprake van overmacht wanneer een persoon een strafbaar feit pleegt dat valt te rechtvaardigen onder de omstandigheden waaronder het gebeurde.
Overmacht staat geregeld in artikel 40 van het Wetboek van Strafrecht: "niet strafbaar is hij die een feit begaat waartoe hij door overmacht is gedrongen." De uitleg die in het Wetboek van Strafrecht staat geregeld is behoorlijk ruim uit te leggen, en derhalve is de rechterlijke macht als enige bevoegd om hier een concrete uitleg over te geven. Over het begrip overmacht bestaat er daarom ook veel jurisprudentie. Een voorbeeld van een situatie waarin overmacht speelt is bijvoorbeeld wanneer een persoon besluit een autoruit in te slaan om een baby uit een hete auto te bevrijden. In beginsel kan er worden gesteld dat de persoon in kwestie kan worden vervolgd wegens zaakbeschadiging, omdat hij andermans goed vernielt zonder daartoe gerechtigd te zijn. Indien een dergelijke zaak echter voor de rechter zal komen, zal de rechter concluderen dat de persoon heeft gehandeld zoals een burger hoort te handelen. In dit geval heeft de burger namelijk zeer waarschijnlijk het leven van een medeburger weten te redden, en derhalve zal een beroep op overmacht slagen. Het geslaagde beroep zal er voor zorgen dat de burger wordt ontslagen van alle rechtsvervolging.
