Aankoopgedrag is een algemeen gehanteerd, niet gespecificeerd begrip, waarmee het gedrag wordt aangeduid van de kopers met betrekking tot de feitelijke aan te kopen producten, de plaats van verwerving ervan en de frequentie van deze aankopen.
Ook wel genoemd: koopgedrag.
Zie ook: Aankoopbeslissingsproces.
Het (aan)koopgedrag is sterk gekoppeld aan de aard van het betreffende product en de motivatie daarvoor van de koper, evenals de mate van zijn betrokkenheid daarbij. Evenals diens eerder opgedane ervaringen, zowel ten aanzien van de bruikbaarheid van het product zelf, of van een (min of meer) vergelijkbaar product, als in relatie tot het aankoopbeslissingsproces.
In de consumentenmarkt worden drie soorten koopgedrag onderscheiden, wanneer de drijfveer achter de aankoopbeslissing als uitgangspunt genomen wordt, te weten:
• ‘Routinematig koopgedrag’: Dit betreft een gedrag, dat hoofdzakelijk gebaseerd is op herhaling, aangezien de koper het product en het beslissingsproces al kent, zodat het gehele proces niet, c.q. vrij oppervlakkig, doorlopen wordt en de koper daarbij aansluit op zijn reeds ingesleten gewoonte(n).
• ‘Beperkt probleemoplossend koopgedrag’: De koper doorloopt het gehele beslissingsproces niet, c.q. slechts oppervlakkig, omdat al ervaringen zijn opgebouwd met betrekking tot het betreffende product, maar die niet wenst af te gaan op diens gewoonte, mede omdat met het inwinnen van een beperkte hoeveelheid informatie kan worden volstaan, dan wel dat slechts een beperkt aantal alternatieve mogelijkheden moet worden nagegaan.
• ‘Uitgebreid probleemoplossend koopgedrag’: Hierbij doorloopt de koper het gehele beslissingsproces zorgvuldig, omdat het zeer specifieke productaankopen betreft, waar niet of nauwelijks ervaring mee is opgedaan en de alternatieve verwervingsmogelijkheden ervan onvoldoende bekend zijn.
In plaats van die invalshoek kan echter ook de mate van betrokkenheid bij het te kopen product genomen worden, hetgeen een andere indeling oplevert, namelijk:
• ‘Gewoontekoopgedrag’: Meestal is er bij consumentengedrag sprake van een gewoonte, waarbij zowel efficiëntie-overwegingen, als trouw aan een bepaald merk, c.q. persoon, een grote rol spelen.
• ‘Afwisselingsgericht koopgedrag’: De menselijke behoefte aan afwisseling, wat nieuws willen ondervinden e.d., brengt van tijd tot tijd ook de behoefte aan verandering van merk, c.q. persoon, met zich mee.
• ‘Complex koopgedrag’: Hiervan is sprake in het geval er een hoge mate van betrokkenheid is van de koper met het product en er moeilijke afwegingen gemaakt moeten worden, vanwege (te) grote verschillen tussen de alternatieve verwervingsmogelijkheden.
• ‘Dissonantiereducerend koopgedrag’: In dit geval is er sprake van een hoge mate van betrokkenheid van de koper met het product en moeten er moeilijke afwegingen gemaakt worden, vanwege (te) geringe verschillen tussen de alternatieve verwervingsmogelijkheden.
