De Chinezen verbouwden reeds thee in de 6e eeuw n. Chr. en in de 10e eeuw breidde deze cultuur zich ook over Japan uit.
Eerst in de 15e en 16e eeuw kwam het product in Europa. Langzaam nam het theegebruik, in Engeland en Nederland eerst en later in geheel Europa, toe.In Nederl. Indië is men in 1826 begonnen thee te planten. Met de Japanse theeplant wilde ’t echter niet gelukken; ’t product viel niet in den smaak. In 1873 werd een andere variëteit van de theeplant ingevoerd, die uit het regenrijke, Assam (Brits-Indië, ten N.O. van Calcutta) kwam en die goed voldeed, zodat zij de Chinese thee daar verdrong.
De theecultuur is een bergcultuur; de cultuur kan veel koude, maar geen vorst verdragen. De plant wordt vaak gesnoeid tot een 1 ½ à 2 Meter hogen struik, die op terrassen wordt aangeplant en veel regen vraagt. Door voortdurend snoeien bereikt men, dat de planten zich in de breedte ontwikkelen en een tafelvorm krijgen.
Na twee jaren komt de struik tot productie, om de 6 à 12 dagen plukt men de jongste loten en dat gaat dan verder het hele jaar door. Men onderscheidt hierbij den fijnen pluk, waarbij men het voorste nog opgerolde blad en twee volwassen bladeren plukt, en den groven pluk, waarbij men dat laatste aantal tot vier uitbreidt.
Op platte manden worden de bladeren dan naar de fabriek gebracht, zodat ze de minste kans lopen gekneusd te worden.
De bladeren, die bestemd zijn voor de groene thee, worden onmiddellijk na aankomst in ijzeren pannen verhit, daarna worden zij gerold, gedroogd en verpakt.
Voor de zwarte thee, die wij drinken, is de bewerking ingewikkelder. Om de bladeren te verflensen, plaatst men ze op bamboeborden en blaast men verwarmde lucht over de borden.
Nu worden de verflenste theebladeren gerold en dus gekneusd; dit moet zeer voorzichtig geschieden, want als men te hard rolt, kan de thee haar geur verliezen. Ook deze bewerking geschiedt thans machinaal. Nu zeeft men het product en stelt het dan weer aan de lucht bloot; tenslotte droogt men het eerst bij hoge, daarna bij lagere temperatuur. Dat alles moet ook weer voorzichtig geschieden, opdat de geur niet verloren zal gaan. Een theeplanter moet dan ook over lange ervaring beschikken.
Tenslotte wordt de thee verpakt in met lood beklede kisten van circa 40 kilo netto.
In Nederlands Indië zijn meer dan 300 theeondernemingen, grotendeels op Java, maar ook in Deli bij Pematang Siantar. De thee wordt hoofdzakelijk naar de Amsterdamse en Londense markten vervoerd. Het verbruik in Nederland bedraagt ruim drie pond per inwoner per jaar.
