Wat is dat? Encyclopedie voor jongeren

P.J.F.H. van de Rivière, R. de Ruyter-van der Feer (1928, 1930 en 1938)

Gepubliceerd op 13-08-2019

Schildpad

betekenis & definitie

De schildpad behoort tot de orde der reptielen of kruipende dieren en onderscheidt zich van de meeste gewervelde dieren door haar zware bepantsering, n.l. een benig rug- en buikschild, die onderling door kraakbeenderen zijn verbonden. Een schildpad is dus eigenlijk min of meer een wandelend kasteel, waarin de bewoonster zich bij gevaar kan terugtrekken.

Ook hebben de schildpadden geen tanden, maar inplaats daarvan zijn de kaken, evenals die van de vogels, met hoorn bekleed en met dezen aldus gewapenden bek kunnen sommige soorten een geduchten beet toebrengen. Alle soorten schildpadden hebben vier korte poten en een korten staart.

Zij leven over het algemeen vooral in de warme streken, zowel op het land als in zoet en zout water. Zij zijn in den regel zeer traag in hare bewegingen, ofschoon er wel tamelijk vlugge zwemsters onder voorkomen.

Sommige soorten voeden zich met planten, andere met dieren; 't zijn geen dure kostgangers, zij kunnen lang buiten eten of drinken. Zij genezen gemakkelijk van verwondingen en groeien slechts langzaam.Er zijn meer dan 200 soorten bekend. Naar de levenswijze onderscheidt men vier groepen, n.l.: landschildpadden, zoetwater-of moerasschildpadden, rivierschildpadden en zeeschildpadden, waartoe ook de lederschildpadden behoren. De olifantschildpad kan 1 ½ bij 1 m. worden.

De vrij grote zoetwaterschildpadden uit ’t Noorden van Zuid-Amerika zijn voor de Indiaanse oeverbewoners de leveranciers van een heldere, reukloze olie, geschikt voor spijs-olie en voor verlichting. Deze olie haalt men uit de eieren.

Van de zeeschildpadden, die in de warme zeeën leven, draagt een soort (dieren, die tot 450 K.G. wegen) den veelzeggenden naam van soep-schildpad.

Een andere soort, de karetschildpad, levert het echte schildpad, de tamelijk dure en bekende hoornachtige stof. Om de kostbare hoornplaten te bemachtigen, wordt het dier met dei rugzijde aan de warmte van een kolenvuur blootgesteld, waardoor de platen zich oprichten en gemakkelijk laten wegnemen. Wordt de beroofde schildpad daarna weer in zee geworpen, dan groeien er binnen een jaar tijds weer nieuwe platen aan, die echter dunner zijn dan de vorige. Een volwassen dier levert ongeveer 2—6 K.G. schildpad, een doorschijnende stof, die zich heel gemakkelijk door verwarming in kokend water en persen tot grote stukken laat verenigen. De stof wordt gebruikt voor kammen, doosjes enz.; zij wordt veel nagemaakt met hoorn en celluloid.