betekent letterlijk het Oosten zoeken, m.a.w. zoeken, waar men is. Dat doe je wel eens, nietwaar, als er op een lange wandeling door het bos plotseling iemand met de vraag voor den dag komt: Maar, waar zijn wij nu?
Eerst zit men er mee. De zon is weg, anders zou je al dadelijk weten, waar nu (om 12 uur ’s middags, gewone tijd) het Zuiden is. Maar nu zonder zon! Gelukkig heeft een van jullie een compas. „Daar is dus het Noorden!” „Daar is een torentje. Dat is dus A-dorp. En dan is dat daar wat Westelijker de heuvel van Beestein. Daar moeten wij heen.
Vooruit. Dus recht die laan in!” Zo heeft men zich dan georiënteerd. Je kunt het Noorden ook vinden aan het mos op de dikke bomen, dat aan de Noordzijde meestal het meest te vinden is. En als je het Noorden eenmaal hebt, dan heb je natuurlijk alle windstreken.
Ook uit den stand der zon, als die er is, kan men de windstreken goed bepalen. Iedereen weet, dat dit hemellichaam in het Oosten op en in het Westen ondergaat en ’s middags in het Zuiden staat. Heb je een zakhorloge bij je, dat den juisten tijd aanwijst, dan ga je als volgt te werk: Je legt het uurwerk plat op je hand, zó, dat de kleine wijzer naar de zon wijst. De wijzerplaat is door de cijfers van 1 tot 12 in twaalf gelijke delen verdeeld. De zon doorloopt den gehelen cirkel van Zuid over West, Noord en Oost naar Zuid terug in 24 uren. Voor elk uur van den loop der zon moeten we dus ongeveer uur op de wijzerplaat rekenen.
Veronderstel, dat het 4 uur in den namiddag is. Dan richten we den kleinen wijzer, die naar het cijfer 4 wijst, op de zon. Sedert 12 uur heeft de zon een weg van 4 uren afgelegd, dat is 4/24 van den gehelen cirkel. Op de wijzerplaat moeten we dus 2/12 d.i. 2 uur naar links gaan om het Zuiden te vinden. Denken we ons nu een lijn getrokken van het middelpunt der wijzerplaat naar het cijfer 2, dan wijst deze lijn ongeveer naar het Zuiden. De aanwijzing is wel minder nauwkeurig dan met behulp van een kompas, maar toch voldoende voor de oriëntatie. Denk echter aan den zomertijd.
Voor zeelieden is deze methode niet precies genoeg; zij hebben voor dat oriënteren hun nautische instrumenten.
Overdrachtelijk heeft het woord „oriënteren” de betekenis: zich omtrent bepaalde feiten, toestanden of omstandigheden op de hoogte stellen.
De R.K. kerken worden zoveel mogelijk georiënteerd, d.w.z. de lengteas der kerk loopt Oost-West en wel zo, dat het altaar naar het Oosten wijst. De betekenis hiervan is symbolisch. In ’t Oosten gaat de zon op, die vergeleken kan worden met Christus, die zelf ook in ’t Oosten, in Palestina, geboren werd en geleefd heeft.
