noemt men de beweegreden, waarom iets wordt gemaakt of gedaan of nagelaten. In de rechtspraak is het motief van den verdachte tot het plegen van een misdrijf een belangrijke factor voor de bepaling van de op te leggen straf.
Waarschijnlijk heb je het woord motief ook wel horen bezigen met betrekking tot een muzikale of een beeldende compositie. Om je theoretisch duidelijk te maken, wat het motief in deze betekenis is, kun je zo’n compositie het best vergelijken met een sluitend betoog, dat een bepaald denkbeeld in het licht wil stellen. De kern van het betoog is de uitdrukking van het denkbeeld, al het andere dient alleen' om dit te omlijsten, of nog scherper te doen uitkomen. Wat ’t gronddenkbeeld is in ’t betoog, is ’t motief in de compositie.
