Jules Mazarin (1602—1661) was de opvolger van Richelieu als raadsman van Lodewijk XIII van Frankrijk. Hij was geboren in Italië, studeerde eerst in Rome en in Spanje in de rechten en trad toen in pauselijken krijgsdienst.
In 1622, toen hij de betrekking van pauselijk secretaris vervulde, leerde Richelieu hem kennen. Deze zag met zijn scherpen blik al dadelijk iets in den jongen Italiaan.
Richelieu bediende zich van hem, om de Franse belangen in Italië te verdedigen. In 1632 ging Mazarin tot den geestelijken stand over; in 1634 was hij pauselijk nuntius te Parijs en in 1639 bewerkte Richelieu, dat Mazarin in dienst trad van Lodewijk XIII.
Door de voorspraak van zijn machtigen beschermer, Richelieu, werd Mazarin niet alleen in 1642 kardinaal, maar ook door dezen als zijn opvolger aangewezen.Richelieu had hem in alle geheimen van de binnen- en buitenlandse staatkunde ingewijd en zo bleef Mazarin ook na den dood van Lodewijk XIII lid van den Regentschapsraad en de eigenlijke bestuurder van Frankrijk.
Al spoedig werd hij de vertrouwde raadsman van de Koningin-Regentes, op wie hij groten invloed had. Tot de erfenis van Richelieu behoorde echter ook de vijandschap van den adel en het parlement.
De edelen waren dan ook besloten Mazarin uit den weg te ruimen, om zelf de Koningin hun wil te kunnen opleggen. Bij voorbaat noemden zij zich: „les Importants”, „de Belangrijken”. Het bleek echter, dat Mazarin goed was ingelicht, want plotseling werden de samenzweerders opgelicht en naar hun goederen verbannen. De als gevolg der menigvuldige oorlogen en van Mazarins buitensporige uitgaven zeer kostbare regeringspolitiek deed de ontevredenheid in het land ten top stijgen. De Fronde (zie aldaar) brak uit, jaren duurde de strijd. Mazarin moest zelfs een tijd lang naar Keulen uitwijken. Ten slotte verliep de Fronde en in 1653 keerde de kardinaal te Parijs terug.
Mazarin heerste nu onbeperkt. Tegenover zijn vijanden toonde hij zich zeer gematigd. Hij benoemde alle ambtenaren, gaf bevelen aan het leger, de andere ministers waren zijn bedienden, ieder dong naar zijn gunst. Zijn bekwaamheid was onbetwistbaar, vooral in de buitenlandse politiek behaalde hij talrijke "successen. Het enige verwijt, dat men hem, „den Italiaan”, dan ook kon maken, is, dat hij wel wat al te goed voor zichzelf gezorgd heeft.
Niettegenstaande zijn buitengewoon grote uitgaven beliep zijn nalatenschap enige millioenen, waarvan de Franse belastingbetalers het grootste deel hadden opgebracht.
Mazarin heeft veel gedaan voor kunsten en wetenschappen, maar zijn voornaamste werk is het geweest, dat hij den weg geëffend heeft, waarlangs Lodewijk XIV tot de absolute monarchie, tot het Zonnekoningschap kon voortschrijden.
