Wat is dat? Encyclopedie voor jongeren

P.J.F.H. van de Rivière, R. de Ruyter-van der Feer (1928, 1930 en 1938)

Gepubliceerd op 09-08-2019

Jacobijnen

betekenis & definitie

Onder de woorden Cordeliers en Girondijnen is al het een en ander verteld over de politieke stromingen, die er in ’t begin van de Franse Revolutie bestonden. Ook de Jacobijnen waren in die politiek een factor van betekenis.

Het was een groep revolutionnairen, die in een zaal van een vroeger Dominicaans klooster, naar den Heiligen Jacob genoemd, te Parijs samenkwamen.De Jacobijnen hebben een belangrijke rol gespeeld in de grote Franse revolutie. Aanvankelijk is hun club door afgevaardigden uit Bretagne gesticht. Dank zij de goede organisatie en den geregelden bijeenkomsten — al spoedig werden die eiken nacht gehouden —, kwam de club snel tot aanzien en organiseerde zij zich stevig over heel Frankrijk. Langzamerhand werden de Jacobijnen radicaler. In 1791 werden zij anti-monarchaal, nadat een fractie van monarchisten (de Feuillanten) zich had afgescheiden. Het waren nu de Jacobijnen, die veroorzaakten, dat het koningschap afgeschaft, de Nationale Conventie bijeengeroepen werd enz. De Girondijnen trokken zich nu terug, waarop de leider Robespierre steeds meer invloed kreeg. Het zijn de Jacobijnen, die agiteerden voor de terechtstelling van den koning; die de massa opzetten tegen de bezitters in den middenstand; die de vele verbanningen doorzetten. Toen tenslotte Robespierre in den strijd der aanvoerders het onderspit moest delven, was het uit met de exceptionele macht van de Jacobijnen. Zij werden officieel in den ban gedaan. Officieus handhaafden ze zich nog in de voorsteden, samen met clubs van handwerkslieden. Na een laatste opflikkering in 1798 werd de club definitief opgeheven.