of het meer „huiselijke”, het „eenvoudige” fatum, dat betekent: noodlot.
Het is een philosophisch systeem, dat moeilijk in het kort is uiteen te zetten en dat wij dus voorbij gaan. Doch er is ook het meer „huiselijke”, het „eenvoudige” fatalisme, waarover wij iets willen zeggen. Wanneer iemand in het noodlot gelooft, d.w.z. wanneer hij gelooft, dat alles, wat er in het leven zal gebeuren, al van tevoren door een hogere macht is bepaald en daar dus niets meer aan te veranderen is, dan is hij een echte fatalist. Zo geloofden de oude Grieken in de z.g. moira (noodlot), een onverbiddelijke macht, in wier hand alles berustte. Deze macht beheerste zelfs de wensen der góden, die heel vaak met elkaar in onmin leefden.
Ook bij de Mohammedanen vindt men een sterk fatalisme. Zij bukken zich onder den wil van Allah en spannen zich dikwijls volstrekt nergens voor in, omdat ze zeggen: Allah heeft toch alles reeds vastgesteld, waarom zouden we ons druk maken? Bij zo’n Oosters volk, dat door de omstandigheden naar onze begrippen al niet erg ijverig is, kan dus het fatalisme gemakkelijk tot grote luiheid leiden.
