Wat is dat? Encyclopedie voor jongeren

P.J.F.H. van de Rivière, R. de Ruyter-van der Feer (1928, 1930 en 1938)

Gepubliceerd op 09-08-2019

Communisme

betekenis & definitie

Door de gebeurtenissen in Rusland hoor je tegenwoordig zoveel spreken over communisten en het communisme, dat je natuurlijk graag helder en duidelijk met een paar woorden weten wilt, wat nu eigenlijk het communisme is en wat de communisten willen. We zullen proberen, je dit enigszins duidelijk te maken.

In het woord communisme zit ook weer dat zelfde communio (gemeenschap) en in het algemeen kan men zeggen, dat het oorspronkelijke communisme streeft naar gemeenschappelijk bezit, zowel van den bodem als van de productiemiddelen en der producten; nóg eenvoudiger uitgedrukt: in den communistischen staat, zoals de zuivere communisten zich dien voorstellen, zal zowel het land zelf, als alles wat het oplevert, dus levensmiddelen, stoffen voor kleding en ook woningen enz. gemeenschappelijk eigendom zijn. Ieder heeft recht op al datgene, wat hij nodig heeft en dit wordt hem verstrekt volgens zijn behoeften.

Dit is het grondbeginsel van het communisme, maar natuurlijk komt nu onmiddellijk de vraag in je op: ja maar, hoe denkt men nu die communistische beginselen toe te passen.

Hierop is erg moeilijk een antwoord te geven, want een zuiver communistische staat, waarin deze beginselen in toepassing zijn gebracht, heeft nog nooit bestaan en om iets over het communisme te kunnen vertellen, moeten we dus onze toevlucht nemen tot de theorieën, die hieromtrent door verschillende personen zijn uitgewerkt.

De communist Cabet heeft in 1842 een roman uitgegeven, onder den titel: „Voyage en Icarie”, waarin hij een communistischen staat beschreef. In dezen staat zullen groepen arbeiders gemeenschappelijk den grond bewerken, die ten dienste van de gemeenschap is. De geproduceerde goederen worden in pakhuizen opgeslagen en gelijkelijk onder allen verdeeld. De staat voedt de kinderen op. De publieke betrekkingen, zoals die van ambtenaren, voor de verdeling der goederen, voor het onderwijs enz. worden verdeeld, naar de gebleken behoeften. Ieder, die kan, moet werken; wie niet werkt, zal ook niet eten. Voor luie mensen is in dezen staat geen plaats, deze moeten worden uitgeroeid.

Een ander bekend communist, Robert Owen, stelt zich de communistische maatschappij weer heel anders voor. Hij wil de kinderen tot hun 15de jaar onderwijs doen geven, van 15 tot 25 jaar moeten alle leden van de gemeenschap, zowel man als vrouw, werken, van 25 tot 30 jaar worden de mensen te werk gesteld bij den opslag en de verdeling der goederen. De 30tot 40-jarigen voeren de administratie, de oudsten regelen de „politiek” van den communistischen staat.

Je begrijpt al dadelijk, dat het hier beschrevene slechts een greep is uit de vele uiteenlopende denkbeelden, die in den loop der tijden door verschillende communisten zijn beschreven. Interessant is ook in dit verband de opvatting van de Bellamisten, die In navolging van den Amerikaan Bellamy, streven naar een maatschappij zonder geld. Bellamy heeft zijn ideeën neergelegd in een boek, dat heet: „In het jaar 2000”-, dat erg aardig is. De Bellamisten stellen zich voor, bij de verwezenlijking van hun idealen geen geweld te gebruiken, doch ze langs vreedzamen weg ingang te doen vinden.

En nu zijn we meteen gekomen aan een gewichtig punt, n.l: hoe willen de communisten — je hebt ondertussen al gezien, dat er heel wat soorten van communisten zijn — de wereld naar hun geest vervormen?

Je weet, dat er over de gehele wereld een Communistische Internationale bestaat en dat de communisten, die hierbij zijn aangesloten, de ommekeer van de kapitalistische in de communistische maatschappij willen bereiken langs den weg van het geweld. Zij hebben dit in Rusland dan ook reeds gedaan — zie ook: Bolsjewisme — en zijn bezig een staat op te bouwen, die er evenwel weer heel anders zal uitzien, dan de communistische ideaalstaten, waarvan we hierboven iets hebben verteld.

Hoe nu die eerste communistische staat zal worden ingericht? Het is tamelijk moeilijk hierover iets te zeggen, omdat de toestand, zoals die op het ogenblik in Rusland is, moet worden beschouwd als een overgangsvorm. Over den Russischen communistischen staat zal eerst ons nageslacht, dat dezen misschien in volle ontwikkeling zal zien, kunnen oordelen. En dan pas zal men kunnen nagaan of, en in hoeverre, de zuiver communistische ideeen in den Russischen bolsjewistischen staat, de Sowjetunie, zoals hij wordt genoemd, zijn uitgewerkt en of, in het algemeen, communistische idealen in deze wereld praktisch kunnen worden doorgevoerd.