In oude tijden een hooggeplaatst Rooms-Katholiek geestelijke, die belast was met het beheer van de armenzorg-gelden, ook aan de hoven van hoge geestelijken en R. K. vorsten.
De Grootaalmoezenier in Frankrijk was sedert den tijd van Frans I een der eerste ambtenaren des rijks, had groten invloed aan het hof en was meestal kardinaal.In Engeland heeft gewoonlijk een bisschop — b.v. de bisschop van Oxford •— met den titel Lord High Almoner, het toezicht op het aalmoezenfonds, dat grotendeels gevormd wordt uit opgelegde boeten.
In o n s l a n d is sedert den wereld-oorlog de titel van aalmoezenier weer in gebruik genomen voor geestelijken, als zodanig dienst doende bij het leger.
Sinds Augustus 1914 kent men zulke aan het leger verbonden geestelijken: aalmoezeniers zijn de R. K., veldpredikers de protestantse. Bij elke divisie is één aalmoezenier ingedeeld en twee veldpredikers. Zij staan in rang gelijk met majoor. De veldgeestelijken dragen te velde een zwarte officierspet, de aalmoezeniers met blauwen, de veldpredikers met zwarten band. Wanneer zij in handen van den vijand vallen, mogen zij, volgens oud gebruik, niet als krijgsgevangenen worden behandeld. Of dit gebruik evenwel in een modernen oorlog steeds wordt gevolgd, is de grote vraag. In het algemeen is het z.g.n. oorlogsrecht thans wel heel onzeker.
