PARIJS (zie FRANKRIJK, ONDERSTEUNINGSGESTICHT en OPPERRAAD) is de zetel van het Groot-Oosten van Frankrijk. Naast Londen heeft geene stad zoo vele werkende Loges, als deze hoofdstad des Franschen rijks, waar men in 1804-1812 tusschen de 120 en 130 telde. De Vrijmetselarij wordt er vaak ligtvaardig behandeld. Die stad telt dan ook vele leden die der Orde geene eer doen (en och of het die stad alleen ware!). Banden en schootsvellen van alle kleuren, door schilder- en borduurwerk versierd, maken vaak de hoofdzaak uit van hetgeen men in de Loges ziet; schoonklinkende beuzelpraat, wat men hoort, en ceremoniën de eenige arbeid, waarmede men den tijd doodt. Welligt maakt, onder al de daar bestaande Loges, het tiende gedeelte daarop uitzondering.
Die stad is de groote wieg, het vruchtbare trekhuis van de even talrijke, als veelkleurige, en uiterst on-Maç hooge graden. Op den anderen kant is er echter veel goeds verrigt, zoo als het daarstellen van het ondersteuningsgesticht (zie dat Art.), het stichten van fondsen voor onderscheiden eereprijzen voor deugdzame daden, voor bewaarscholen, enz. (zie het Art. FRANKRIJK, D. I. bl. 243-244), door het geven van onderrigt (zie D. III. bl. 49 en 50) en het uitschrijven van prijsvragen. De eerstbekende 22 in Frankrijk werd in 1723 in die stad gehouden door eenige BB., waaronder zich de BB.
Lord DERVENTWATERS, de Ridder MASKELYNE en D'HEGUETTY bevonden. Men vergaderde in het geheim, ten huize van HURE, Engelsche gaarkok, in de rue des Boucheries. Het bestuur ging die vereeniging niet te keer, zoodat het aantal BB. binnen tien jaren tot 600 klom. Er bestonden toen nog drie Loges, welke gehouden werden ten huize van GOUSTAUD, Engelsche steenslijper, van LEBRETON, en de derde ten huize van LANDELLE. gaarkok, rue de Bussy. De Hertog van AUMONT, in de laatste Loge het licht gezien hebbende, nam zij later den naam van Loge d'Aumont aan. De Loges begeerende zich op vaster grond te vestigen en zich onderling te verbinden, kwamen zij (1736) bijeen, en benoemden Lord HARNOUESTER, opvolger van Lord DERVENTWATERS, tot eersten Grootmeester (zie die Art.).
Reeds in 1737 begonnen de vervolgingen van het Fransche bestuur tegen de VV. MM. In de algemeene vergadering van 1738 werd besloten, dat de post van Grootmeester levenslang en aan een Franschman zou worden opgedragen. De daarop gevolgde keuze viel op den Hertog D'ANTIN. In 1742 waren er 22 Loges te Parijs. De Hertog D'ANTIN stierf in 1743, en werd opgevolgd door den Graaf VAN CLERMONT (zie dat Art. en verder FRANKRIJK). Te Parijs bevinden zich thans een 56tal Loges, zoodat er, behalve des zondags, elken avond gelegenheid is tot het bezoeken van Loges, bovendien bevinden zich in de onmiddelijk nabijheid (ban-lieue) van Parijs, Loges te St.
Denis, la Chapelle, Gentilly, Boulogne, Versailles, Vincennes, aux Ternes, Belleville, Batignolles en Vaugirard. Het lokaal waar de meeste dezer Loges vergaderen, bevindt zich in de rue Grenelle-St.-Honoré, No. 45. Het GrD OD vergadert in zijn gebouw rue du Four-St.-Germain, No. 45. Op den 9den Augustus 5841, werd wel is waar de eerste steen gelegd tot een nieuwen Maç. tempel, in de rue Neuve-Sanson, doch zal het oude lokaal wel bij voorkeur door de Loges worden gebruikt, omdat het meer in het middelpunt van Parijs ligt. Dit nieuwe lokaal is nogtans ruimer, rijker en smaakvoller. In het lokaal van het G.
O. bevinden zich eene verzameling van gedenkpenningen en eene boekerij. Sedert de omwenteling van 1850 is de betrekking van GD MD aangeboden geworden, eerst aan den thans overleden Hertog van Orleans, en toen men daarop geen antwoord ontving, aan diens vader, den tegenwoordigen koning; doch waarop evenmin antwoord volgde. Onder de voornaamste Parijsche DD DD worden geteld: la Clémente Amitié, les Trinosophes, Isis Monthyon en les neuf Soeurs. De laatste door toedoen van HELVETIUS gesticht, is vooral merkwaardig door de beroemde personen die er leden van waren, als: behalve gemelde HELVETIUS, ALISSAN DE CHAZET, BACON DE LA CHEVALERIE, BARTHE, BERVILLE, CABANIS, CADET DE VAUX, CAILHAVA, CHAMFORT, CONDORCET, Abt CORDIER DE SAINT FIRMIN, COURT DE GEBELIN, DELILLE, DE SÈZE, DALAYRAC, DUPATY, FLORIAN, Abt FONTANES, BENJAMIN FRANKLIN, GARNIER-PAGÈS, GARAT, GINGUENÉ, GREUZE, HOUDON, IMBERT, PAUL JONES, LACEPÈDE, LADIXMERIE, LALANDE, LEMIERRE, MAUGUIN, MERCIER, MEUNIER, Graaf DE MILLY, MONTGOLFIER, MOREAU DE ST. MÉRY, FRANçOIS DE NEUFCHâTEAU, NOGARET, PARNY, Markies PASTORET, PETIT RADEL, PICINI, RAOUL, ROUCHER, TISSOT, JOZEF VERNET, VOLTAIRE (ontv. 7 April 1778, overleden den daaropvolgenden 30sten Mei), enz. Zie de Art. FRANKRIJK, LACORNE, CHAILLON DE JONVILLE, ORLEANS, enz.
