Vreemde woorden in de Sterrenkunde

Prof. Dr. P.H. van Laer (1942)

Gepubliceerd op 30-09-2020

Cygnus

betekenis & definitie

Cygni, Cyg, - Zwaan, (Alm). Vert. v. en = Gr.

Küxvo? (Kyknos). Een andere naam is Noorderkruis (Lat. Crux Boredlis). De oude Grieken noemden het eenvoudig ’'Opvn; (Ornis) = Vogel. De naam Zwaan komt het eerst voor bij Eratósthenes (276-195). De Ar. naam is ad-Dagdga = de Hen.Deneb (< Ar. danab = staart; voll. danab addagdga = staart van de hen); of Arided, ook Aridef (< Ar. ar-ridf = het kruis (v. e. paard)).

Addigega (< Ar. ad-dagdga = de hen); of Menkar, Minkar (< Ar. minqdr = snavel). Een andere naam voor deze ster is nog Albireo. De oorsprong hiervan is duister. Volgens Ideler zou hij ontstaan zijn uit Lat. ab ireo. In de Arabisch-Latijnse Almagest heet het sterrenbeeld Eurisim (waarschijnlijk ontstaan uit Ar. Urnis, dat weer ontstaan is uit Gr. "Opvu; (Ornis) = Vogel) en wel: „Eurisim, quasi redolens, ut lileum ab ireo”. (Eurisim, als het ware welriekend als een zwaardlelie). De betekenis van het woord niet kennend, dacht de vertaler waarschijnlijk aan de plant ’EpümjAov (Erysimon), bij de Romeinen Ireo(l) genoemd.

Sadr (< Ar. sadr = borst).

Gienah (< Ar. gandh = vleugel).

AzeJfafage (waarschijnlijk ontstaan uit Ar. az-zilf alfaras = de hoef van het paard). Misschien is hier bedoeld de poot van het paard, dat de Arabieren zich voorstelden tussen Pegasus en De Zwaan, ofwel de poot van Pegasus zelf.