Gepubliceerd op 16-11-2020

Waarlamke

betekenis & definitie

Officiële friese naam voor de Watersnip ←, overeenkomend met de volksnaam Weerlam, Weerlamke ← elders [Boersma 1972]. Het element -lam(ke) is bepaald door het blatend geluid, als van een Lam of Geit, dat de soort tijdens de balts maakt (vgl.

Maailamke en Hemelgeit, vgl. ook sub Bokje). De naam komt in de volgende spellingsvormen voor: Waerlamke, Wearlamke, Weerlaompien [De Vries 1912 en 1928], Wjerlamke [viF p.654, Zantema 1992]. Het eerste element waarwordt door B&TS 1995 in verband gebracht met de vermeende komst van (slecht) weer. Deze zienswijze wordt veroorzaakt, doordat in de friese folklore gold: "As de Waerlamkes bletterje, is der Noardewyn op til" [De Vries 1928 p.100, ook ViF p.654 en Zantema 1992 p.1154]. Ook komt dit element sterk overeen met het friese woord voor 'weer, weersgesteldheid', dus lag het voor de hand een betekenisrelatie te veronderstellen. Echter, evenmin als dit met het element waarin fries Waarüle ← het geval is, is ook met 'waar-' in Waarlamke oorspronkelijk 'het weer' bedoeld.

Het zou ook niet logisch geweest zijn, want 'weer' is neutraal; slecht weer of mooi weer, daar gaat het de mensen om. Vandaar dat woorden als 'regen', 'storm', wellicht ook 'sneeuw' en 'ijs', in vogelnamen, wél exact aangeven wat de mensen te wachten staat bij ontmoeting met een soort met dat woord in zijn naam.ETYMOLOGIE vDE 1993 geeft dat het eerste lid "weer = gesneden ram" is. Een Weerlam zou dan een jonge gesneden Ram moeten zijn, gezien -lam. Of zo'n mannelijk Lam nu wel of niet gecastreerd werd, zal voor het type geluid dat hij maakte niet zoveel uitgemaakt hebben; maar dit geluid, dit blaten, deed de naamgever aan het blaten van de Watersnip denken en omgekeerd.