Oceanodroma leucorhoa (Vieillot: Procellaria) 1817. Regelmatige passant langs onze kust in het najaar, vooral bij harde aanlandige wind, soms in enige aantallen (waardoor de verkorte naam Vaaltje dikwijls gehoord wordt).
De soort lijkt op zijn kleinere verwant, het Stormvogeltje ←. Schlegel 1852 noemt deze soort niet maar Wickevoort Crommelin 1858 vermeldt de (ws.) eerste vondst: "... is in November, bij eenen zwaren storm, in de nabijheid van Zandvoort gevangen. Verzameling van den Heer H.D. GILDEMEESTER BUSE te Haarlem." Het bijbehorende jaartal zal tussen 1852 en 1858 liggen. De huidige N naam wordt daarbij al genoemd: "Hetvale Stormvogeltje".Het woord vaal heeft volgens vD elf verschillende betekenissen. De meest oorspr. hiervan is ws. '(bleek)geel'; daarna zijn er andere kleurschakeringen met het woord vaal verbonden zoals 'bleekbruin, geel bleekrood, rossig, grijs, donkergrijs en grauw' (waarvoor zie sub Grauwe Fitis). Ook 'verkleurd, kleurloos, eentonig en egaal'. Deze laatste betekenis is wel van toepassing op de onderhavige vogelsoort: qua kleur is het een 'somber' beestje. Behalve een vage lichtgrijze vlek op de bovenvleugel en een witachtige stuit is hij verder nogal donker van kleur, donkergrijsbruin. Qua kleur komt hij nog het meest overeen met de Grauwe Pijlstormvogel, maar ook wel met de Vale Pijlstormvogel of de Vale Gierzwaluw.
ETYMOLOGIE vaal: <mnl vale, vael, valu, va(e)luwe:, veluwe <oudsaksisch falu, D fahl 'bleek, kleurloos' en falb 'bleekgeel, gezegd van sommige Paarden' <mhd val, resp. val(a)wer <ohd valo, falo, oudnederfr falw2 <germ *falva(vgl. ook sub Valk), fries feal, E fallow 'vaalrood, vaalbruin, speciaal de kleur van Herten' <middelengels falow <oudengels fealo, fealu, fealw, noors falmet 'vaal, flets', oudnoords fölr, buiten het germ: Lat pallidus 'bleek', Gr polios 'grijs, grauw', litouws palvas 'bleekgeel', oudkerkslavisch plavu 'wit', welsh (keltisch) llwyd 'grijs'(de p valt hier af), oudindisch palita 'grijs'. Vgl. ook de etymologie van geel sub Geelborstje en zie ook sub Stormvogeltje.
TOPONIEM De aardrijkskundige naam Veluwe (<Felaouua (793)) pasthierbij.
1 Zie ook Val(m)duif.
2 >F fauve 'rossig' (>F Fauvisme = bepaalde schilderschool c.1900) (vgl. onder Fuvetje) <mf falve (1080) <laatLat falvus (9e eeuw) <oudnederfr *falw <germ *falva-.
