Gepubliceerd op 16-11-2020

Kanarie

betekenis & definitie

Serinus canaria (Linnaeus: Fringilla) 1758. Dit is de wilde stamvader van de veel gehouden volière-Kanaries, voorkomend op en genoemd naar de Canarische Eilanden (hij komt ook op Madeira voor).

Oude N spelling: Canarie. F Serin des Canaries; F canari 'Kanarievogel, Kanariepiet(je)'. Sp Canario. In N is de Europese Kanarie ← inheems.In 1758 beschreef Linnaeus zijn 18e 'Vink' als volgt: "Fringilla rostro corporeque albicante, rectricibus remigibusque virescentibus". Hierin past één onderdeel ("rostro albicante" =witachtige snavel) op de Kanarie Serinus canaria, maar "rectricibus virescentibus" (=groenachtige staartpennen) past beslist niet op deze soort; "corpore albicante" (=witachtig lijf) past voor het grootste deel niet op de soort: alleen de onderbuik en de anaalstreek zijn bij deze wit. De Europese Kanarie Serinus serinus ← heeft veel meer wit op de onderdelen dan de Kanarie, en aangezien Linnaeus deze niet elders óók beschreef, heeft hij mogelijk de Europese Kanarie op het oog gehad, of anders een fantasierijke mengvorm van beide, al vermeldt hij erbij "Habitat in Canariis insulis." Wellicht daardoor hebben latere beslissingen ertoe geleid dat men deze 18e Vink van Linnaeus tóch nu beschouwt als zijnde de Kanarie!

Houttuyn 1763 vertaalt deze met de N naam Kanarie-Vogel. Hij gaat uitgebreid in op het houden van deze soort en zijn gekweekte nakomelingen. Daarnaast kent Houttuyn al wél (i.t.t. Linnaeus) de "Europische Kanarie" (p.548) (zie onder Europese Kanarie). Zie ook sub Chineeske en Zeegroene Vink.

Een franse matroos, Jean de Bethancourt, zou de eerste geweest zijn, die (in 1402 al) Kanaries van de Canarische Eilanden naar Spanje liet verschepen [Vriends 1974].

ETYMOLOGIE N Kanarie (1620) <N kanarievogel (1554) <F Canari (1576) <Sp canario, genoemd naar de Canarische Eilanden ?<Sp Islas Canarias ?<Lat Insulae Canariae [='Honden-eilanden', er zouden destijds grote Honden geleefd hebben [vDE 1993]. Kunkel 1980 wijst er echter op dat deze uitleg onzeker is en citeert Krüss 1976, die verband zoekt met de namen van oude volksstammen in Noord-Afrika en het Middellandse Zee-gebied als de Cananieten en de Canarii. De Canarische Eilanden maken deel uit van een grotere groep eilanden, die Macaronesië wordt genoemd (<Gr makar 'gelukzalig' en nesos 'eiland') (>Lat Insulae Fortunatae, >D Glückliche Inseln).