Gepubliceerd op 16-11-2020

Jiets

betekenis & definitie

Volksnaam voor de Huismus in Noordoost-Limburg [WLD], veelal in ss. met 'koren-': Koarejietser [Wilms 951014,1], en, 'genormaliseerd', Korenjiets in Venlo en Velden, Korenjietser in Blitterswijck, en hiertoe te rekenen ook Korenjets in Beegden (L) [WLD]. Voor Venlo wordt ook Korengiets opgegeven, en de vorm met Gis mogelijk de oudste.

Dan zou ook Guuts in Swalmen, Boukoul en Maasbracht (L) [WLD] verwant kunnen zijn. (Koren)Jaats in Well (L) zal een hierbij behorende variant zijn.ETYMOLOGIE De namen verklaren als behorend tot de groep van "kwetteren kwebbelnamen" zoals Swanenberg 2000 (p.149) doet, is onbevredigend. Een verbinding naar de namen Geeljierts (in Broekhuizen), Gele Jierts (in Arcen), Gele Wierts (in Gennep), Geelgierst en Grauwe Gierst (in Weert) en Gele Gierst (in Meijel en Venlo) [WLD p.178] biedt echter perspectieven, temeer daar de r in Korenjietser nog in gemetatheseerde positie aanwezig is.

De Huismus en diverse soorten Gorzen delen ook in het zweeds hun naam (zweeds Grasparv = 'Huismus', Kornsparv ='Grauwe Gors' en Gulsparv ='Geelgors'), ws. vooral omdat ze een gemeenschappelijke relatie met 'koren' hebben.