Gepubliceerd op 16-11-2020

Earrebarre

betekenis & definitie

Officiële friese naam voor de Ooievaar [Boersma 1972; Albarda 1897]. Andere hierop gelijkende namen: Hearrebarre, Eadebarre, Arrebar, Eabarre en Adebar (verspreidingskaartje van deze namen in ViF p.166).

De vormen met een d erin sluiten het mooist aan op de etymologische verklaring vanuit germ *ud(of eventueel *auda-); zie hiervoor sub Ooievaar.Oostfries Adebar is klankwettig (zie Klankwet nr.21) ouder dan fries Eadebarre. In Eabarre is de d weggevallen (net als in fries deagraver 'doodgraver') en in Earrebarre is vervolgens een r geïntroduceerd. Het kan ook zijn dat door assimilatie de d in het eerste deel vervangen is door rr.

In holsteins Ottebar en mhd otbar [Suolahti] is de oorspr. d tot tt verscherpt; als tweede deel van altmarkisch Heinotter en Hannotter is vervolgens door syncope van de b de vorm otter ontstaan (deze heeft dus een andere etymologie dan het deel ottertje in gronings Kaarsottertje ←). Het eerste deel zou volgens Suolahti de mansnaam Heini (<Heinrich) zijn; de naam Heinotter is interessant vanwege de N volksnaam Heileuver.

De naam Earrebarre wordt veel in allerlei volkseigen rijmpjes en uitdrukkingen gebruikt. Een voorbeeld: Earrebarren en froulju meije graech heech nêstelje [letterlijk: Ooievaars en vrouwen mogen graag hoog nestelen] 'Ooievaars en vrouwen doen veel om goed op te vallen'.