Gepubliceerd op 16-11-2020

Dikbekfuut

betekenis & definitie

Podilymbus podiceps (Linnaeus: Colymbus) 1758. Op 19 april 1997 (door Jan Wattel) voor het eerst in de Lage Landen vastgestelde middelgrote Fuutachtige met een relatief dikke snavel (=bek).

Hij hoort thuis in de Nieuwe Wereld. Omdat Catesby 1731/1743 de soort beschreven had, kende Linnaeus 1758 hem ook (uit de boeken!), en dus ook Houttuyn 1763: "Deeze Duiker, welken CATESBY noemt kleine Aarsvoet met een bonten Bek, wordt van KLEIN Colymbus fuscus en van BRISSON Karolinische Rivier-Grebe [sic] geheten. Ik noem hem klein Duikertje, om dat hy zo klein is, in vergelyking van de anderen, hebbende naauwlyks de grootte van een klein Hoender-Kuiken. Zyn kleur is bruin, van boven donkerder, van onderen bleeker; de Borst naar Olyfkleur trekkende; de Keel zwart; de Onderbuik vuilwit; de Slagpennen bruin. De Bek is graauw, doch omgeven met een zwarten Band, in 't midden zyner langte, en de wortel van de Onderkaak is ook zwart." Verderop besteedt Houttuyn minder woorden aan de in Europa inheemse Dodaars ft: "Een anderen Rivier-Fuut heeft hy [=de Heer BRISSON], die in Vrankryk gemeen is, en aldaar le Castagneux genoemd wordt wegens zyne bruin-rosse kleur van boven, doch van onderen ook wit is, hebbende den Bek en Pooten roodagtig. Deeze is van grootte als het Karolinisch Duikertje [=de Dikbekfuut dus], doch men vindt 'er ook een die zwartagtig is. De Katalogners, in Spanje, noemen hem Cabusset of Cabuzzo en de Franschen somtyds Souchet." {De huidige catalaanse naam voor de Dodaars is nog steeds Cabusset, een verkleinwoord van Cabussó 'Fuut' <catalaans capbussó 'onderdompeling'.} De naam van het lemma komt voor in HFP 1973 en in Grzimek 1973.ETYMOLOGIE dik: N dik <mnl dick, dic, dicke (1240) <onl thiche (1089 [VT; Sijs]); oudsaksisch thikki; D dick <ohd dicki, dichi; fries tsjok (vgl. Tsjokpoat); E thick <oudengels thicce; faeroers tjukkur, deens tyk, noors tykk, tjukk, zweeds tjock <oudnoords pykkr, pjokkr, pjukkr; germ *theku; kymrisch tew; oudiers tiug < *tegu. Buiten het germ en keltisch is het woord niet bekend.