Gepubliceerd op 16-11-2020

Dekfugeltsje

betekenis & definitie

Volksnaam in Friesland voor het Baardmannetje [De Vries 1911]. Een foute verklaring gaat uit van fries dek 'veerbedekking van een vogelrug'; die is bij jonge Baardmezen inderdaad opvallend: een breed zwart en scherp begrensd vlak.

Maar dan ook alleen bij jónge vogels, die dit kenmerk slechts 1 of 2 maanden houden. Dit kan dus niet de reden voor de naam geweest zijn.Volgens B&TS 1995 zou de naam ingegeven zijn, omdat het ♂ het ♀ bij koud weer met de vleugels zou bedekken. Dit gedrag zou dan eventueel bij vogels die in kooitjes gehouden werden zijn opgemerkt. Voor deze verklaring zou kunnen pleiten dat Baardmannetjes inderdaad gevangen en verhandeld werden om hun verdere leven als kooivogel door te brengen, en dat de naam Dekfeugeltsje in een annotatie in een exemplaar van De Vries 1911 wordt opgegeven voor speciaal de stad Leeuwarden, waar het 'centrum' van de handel zich zou hebben kunnen bevinden. Een bevestiging van deze verklaring wordt echter in ViF niét gegeven.

ETYMOLOGIE Deze moet gezocht worden in verwantschap met noordfries Thaggefugl ←, een naam voor de Rietgors. Noordfries thagge betekent 'Riet'. In Dekfügeltsje zal het eerste deel ook staan voor Riet: Baardmannetjes komen nooit ergens anders voor dan in Rietvelden. [KJE 990511]