Voedings en Genotsmiddelen

dr. M. Wagenaar (1938)

Gepubliceerd op 17-03-2019

Wijn (gekruide wijnen en bowls)

betekenis & definitie

De gewoonte om verschillende wijnen met specerijen te kruiden ten einde ze hierdoor van een karakteristieken smaak te voorzien, dateert reeds vanaf de Middeleeuwen. Uit vroeger dagen noemen wij de „Hypocras”, een kruidenwijn, die thans nog wel gedronken wordt (genoemd naar Hippocrates, den beroemden Griekschen medicus), „Claret”, een kruidenwijn, die thans zelden meer gevraagd wordt en „Sinopel”, een dergelijk product, dat kunstmatig gekleurd werd en zijn naam ontleende aan de vurige tint van het mengsel. Ook „kandeel”, die oudtijds op kraamvisites rondgediend werd, is te beschouwen als kruidenwijn, verdikt met eigeel; de drank bestond uit wijn, suiker, kaneel, vanille en eidooier. De naam is wellicht een samentrekking van kandy en kaneel.

Volkomen te vergelijken met deze kruidenaftreksels op wijn zijn onze „bowls”. „Bowl” beteekent schaal of kom, zoodat hier de drank naar het vat waarin de bereiding plaats vond, genoemd wordt. De bereiding van dergelijke dranken dateert van vroeger dagen. Men conserveerde sappige vruchten in wijn, waardoor de geur en smaakstoffen in de vloeistof overgingen en op deze wijze bewaard bleven. Wij citeeren hierbij eenige voorschriften voor „bowl-essences”, die thans nog vaak gebruikt worden en die, ofschoon ze op sommige punten een kleine wijziging hebben ondergaan, toch van betrekkelijk ouden oorsprong zijn.

Recept voor Meiwijn-essence (voorjaarswijnessence); 1 g cumarine (of 20 g Toncaboonen), 50 g citroenzuur, 100 g thee, 1000 g alkohol van 68%. Dit mengsel laat men 3 dagen koud trekken. Daarna wordt gefiltreerd en aan het heldere fikraat wordt toegevoegd: 5 gzoete pommeransolie, 5 g bittere pommeransolie. De essence wordt gekleurd met een onschadelijke groene kleurstof, liefst van plantaardigen oorsprong. Op één flesch witten wijn voegt men toe 3 g van deze essence, daarbij 75 g suiker en een half glas Selterswater.

Meiwijn-extract: 2 g extract van Lievevrouwebedstroo (Asperula odorata), 8 g alkohol van 90%, 110 g suikerstroop (2 deelen suiker, 1 deel water). Deze hoeveelheid is voldoende, om met 1 liter witten wijn vermengd te worden.

Kardinaal-extract: 20 g Bisschopessence, 20 g rhum, 500 g kersenstroop, 500 g suikerstroop worden vermengd. Men beware deze vloeistof in fleschjes van 60 g.

De inhoud van één flesch je is voldoende voor één flesch witten wijn.

Bisschopessence: 150 g pommeransschillen (van Curagao), 5 g chineesche kaneel, 5 g nagelen. Dit kruidenmengsel brengt men tot grof poeder en macereert dit gedurende 8 dagen met 500 g alkohol van 90% en 500 g zuiver water. Pers uit en filtreer, waarna gemengd wordt met 40 druppels bittere pommeransolie en 10 druppels versche citroenolie (oude citroenolie kan soms een scherpen terpentijnsmaak aannemen). Op een flesch rooden wijn, voegt men 10 tot 15 cc essence en 80 g suiker toe.