Koek is een bakproduct, verkregen uit roggebloem. Hiervan wordt op de gebruikelijke wijze deeg gemaakt, dat vermengd wordt met stroop of andere suikerhoudende vloeistof. Bij het bakken wordt geen gist gebruikt. De koolzuurontwikkeling van de gist zou niet in staat zijn het taaie deeg te heffen.
Men gebruikt daartoe meestal een rijsmiddel of bakpoeder. Hierbij wordt de koolzuurontwikkeling niet veroorzaakt door een levend organisme, zooals bij de gisting, maar door chemische werking. Het koekbakken is altijd een apart vak geweest, het vraagt veel ervaring en vakkennis. Wanneer de koek wordt aangeduid als „honigkoek” mag men eischen, dat er inderdaad honig aan het deeg is toegevoegd. Door den lagen prijs van buitenlandschen honig, zal het bijna steeds mogelijk zijn natuurhonig in koek te verwerken. Gewoonlijk worden aan koekdeeg nog specerijen toegevoegd, de zoogenaamde „koekkruiden”. Kruidkoek ontleent het eigenaardig karakter juist aan de toevoeging van bepaalde specerijen en kruiderijen. Als koekkruiden worden verkocht een mengsel van: gemberpoeder, kaneel, kardamom en korianderzaad.
Een dergelijk mengsel moet volgens de Warenwet als „gemengde specerij” verkocht worden. Gebak als „taai-taai” of „korstjes”, bestaat uit dergelijk deeg, waar bij de taaiheid door toevoeging van stroop en andere middelen nog aanzienlijk verhoogd is. Speculaaskruiden bevatten bovendien nog wat gemalen kruidnagelen. Met deze toevoeging moet men zeer voorzichtig zijn, omdat deze kruiderij een zeer geprononceerden smaak heeft. De stroop, honig en verdere toevoegselen zijn oorzaak, dat koek veel minder snel oudbakken wordt dan brood. Dit is van belang, omdat koek en dergelijke artikelen gewoonlijk eerst in den loop van eenige dagen verbruikt worden. Het spreekt van zelf dat de benaming van de koek in overeenstemming zal moeten zijn met de samenstelling. Gemberkoek zal dus als toevoegsel kluitjes gember moeten bevatten, sucadekoek stukjes gesneden sucade.
Dikwijls is de koek bedekt met kandij kristallen. In dergelijk gebak mag natuurlijk geen saccharine of dergelijke kunstmatige zoetstof verwerkt worden. Overigens gelden voor koek dezelfde algemeene eischen, die aan de broodbereiding gesteld worden. Koek kunnen we niet alleen als een versnapering, maar ook als belangrijk voedingsmiddel beschouwen. Een eigenaardigheid van koek is, dat ze een Zeer vasten en kleverigen spijsbrok vormt.
Hiervan trekt men in sommige gevallen wel eens profijt. Wanneer kinderen bijv. scherpe of puntige voorwerpen hebben ingeslikt, wordt steeds aangeraden (zoo deze althans niet meer door deskundigen langs mechanischen weg verwijderd kunnen worden) groote hoeveelheden koek te laten eten. De kans bestaat dan dat het scherpe voorwerp de maag en darmwand niet of niet zwaar beschadigt, doordat het tijdig in een taaie massa ingehuld wordt. Koek wordt als zoodanig niet in het Broodbesluit genoemd. De grondstoffen, roggemeel, stroop, specerijen enz. moeten echter aan de gestelde eischen voldoen.
