Voedings en Genotsmiddelen

dr. M. Wagenaar (1938)

Gepubliceerd op 26-01-2019

Gerst

betekenis & definitie

Gerst - In ons land worden veel variëteiten van de gewone gerst (Hordeum vulgare) gekweekt. Men onderscheidt tweerijige gerst vierrijige en zesrijige gerst. De laatstgenoemde soort wordt bij ons zelden aangekweekt, veel meer daarentegen in Duitschland.

Een der meest bekende tweerijige soorten is de „Chevaliergerst”. Evenals de Hannagerst is deze soort een uitstekende graansoort voor den brouwer. Fletumergerst is een kweekproduct uit Groningen, de soort is zeer bestand tegen plantenziekten. Gerst wordt in den gortmolen van de buitenlagen ontdaan en tot gort gepeld. Naarmate de gort dieper gepeld wordt, is ze rijker aan zetmeel en armer aan eiwit, ruwvezelstoffen en vitaminen. Parelgort is kogelrond en zeer ver afgeslepen.

Gerstemeel werd vroeger veel tot brood gebakken, thans bij uitzondering. Als zoodanig is de gerst bij ons geheel door de tarwe verdrongen. In den handel wordt gewoonlijk onderscheid gemaakt tusschen brouwers-, branders-, en voedergerst. Met het oog op de waarde als brouwersgraan, wordt de gerst dikwijls beoordeeld naar de kiemkracht. Goede kwaliteiten hebben een kiemend vermogen van minstens 95 %. Gerst wordt evenals tarwe en rogge, meestal naar de uitvoerhaven of het district van oorsprong genoemd. Men spreekt van Groninger-, Donau-, Odessa-, Smyrna- en Fransche wintergerst.

Deugdelijke gerst moet gelijkmatig van kleur zijn, licht geel en mag niet meer dan 3 % verontreiniging bevatten.

Als gemiddelde samenstelling voor gerst wordt opgegeven: water 13,5 %, eiwit 10 %, vet 1,9 %, koolhydraten 68,8 %, ruwvezelstoffen 3,8 %, voedingszouten 1,8 %.

Gerstemeel heeft de volgende gemiddelde samenstelling: water 13 %, eiwit 12,2 %, vet 2,5 %, koolhydraten 69,5 %, ruwvezelstoffen 0,9 %, voedingszouten 1,9 %.

De grootste toepassing van de gerst is het gebruik in de brouwerij (zie Bier).

Gerstemout is een overeenkomstig product als havermout. Het bestaat uit geschilde gerstekorrels, die tot vlokken geplet zijn, terwijl door verhitten of stoomen de dextrineering van het zetmeel is ingeleid. Gerstemout wordt in het Meelbesluit genoemd. De eischen zijn ongeveer dezelfde die aan Havermout gesteld worden. Zie ook Gort.